کاشت زعفران: راهنمای جامع کشت زعفران ۰ تا ۱۰۰

زعفران در دنیای کشاوزی به عنوان ادویه‌ای گران‌بها و طلای سرخ شناخته شده‌است. طی سالیان گذشته کشاورزانی که به کاشت زعفران مشغول بوده‌اند روش‌های زیادی را برای بهبود عملکرد و پرورش این گیاه امتحان کرده‌اند اما بیشتر آن‌ها بازدهی چشم‌گیری نداشته‌اند.

کشاورزانی که کشت زعفران را به روش‌های سنتی انجام می‌دهند، برداشت‌هایی کمتر از آنچه که باید، تجربه می‌کنند؛ حتی برخی از آن‌ها ممکن است پرورش زعفران را چندان سودمند ندانند. بنظر شما آیا کاشت زعفران کم سود است یا روش کاشت کشاورزان سنتی اشتباه بوده است؟

ما در این مقاله قصد داریم آموزش جامع کاشت زعفران تا برداشت آن را بررسی کنیم و در نهایت یک تخمین از هزینه‌ها و درآمد از پرورش این گیاه را با هم مرور کنیم تا در نهایت به شما نشان دهیم ورود به بازار زعفران سودمند است یا خیر! با ما همراه باشید.

شرایط آب و هوایی برای کشت زعفران

قبل از آنکه به آموزش کاشت زعفران بپردازیم باید بررسی کنیم که آیا امکان کاشت زعفران در منطقه‌ی شما وجود دارد یا خیر؟ زعفران گیاه نیمه گرم سیری است و میتواند حداکثر دمای +۴۰ درجه در تابستان و -۴۰ درجه در زمستان را تحمل کند.

این گیاه در مناطقی کشت می‌شود که دارای زمستان‌های سرد و همراه بارندگی است، چرا که در طول زمستان بارندگی‌های فصلی نیاز آبی این گیاه را برآورده میکند از طرف دیگر نباید در طول تابستان خاک مزرعه رطوبت بالایی داشته باشد و نیاز به تابستان‌های گرم و خشک دارد. بطور کل مناطقی که آب‌ وهوای متعادل دارند برای کاشت زعفران مناسب هستند.

معرفی پیاز زعفران

بسیاری از افراد تصور میکنند زعفران مانند گل‌های دیگر از بذر و دانه می‌روید ولی کاملا در اشتباه هستند! گل زعفران از پیاز زعفران به عمل می‌آید که با نام علمی کروکوس ساتیووس (Crocus sativus) شناخته شده است.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد کاشت زعفران، کشت چند ساله آن است؛ به این معنا که نیاز نیست هر سال برای کشت، پیاز زعفران تهیه کنید. از ویژگی‌های دیگر کاشت زعفران، قابلیت تکثیر پیاز زعفران را میتوان نام برد. در واقع اگر شما ۱ تن پیاز زعفران درسال اول بکارید بعد از هفت سال بطور میانگین ۵ برابر پیاز زعفران برداشت خواهید کرد.

بهترین پیاز برای کشت زعفران

چه پیاز زعفرانی بکاریم تا بهترین برداشت گل را داشته باشیم؟ این سوال بیشتر کشاورزان به هنگام خرید پیاز زعفران است. پیاز زعفران در سه سایز ریز، متوسط و درشت در بازار بفروش می‌رسد. طبق توصیه‌ی مهندسان ماه‌چین بهترین سایز برای کشت زعفران در سال اول پیاز ریز تا متوسط است چرا که با مراقبت و نگهداری، طی چند سال درشت خواهند شد و از وزن متوسط ۵ گرم به وزن ۱۰ تا ۱۵ گرم خواهند رسید.

ضد عفونی کردن پیاز زعفران قبل از کاشت

پیاز زعفران باید سالم و به دور از هر نوع آلودگی، کنه و قارچ باشد. به‌همین‌منظور قبل از انتقال به خاک باید آن‌ را ضدعفونی کرد. در روش سنتی پیازهای زعفران را در مخزنی حاوی محلول ضد عفونی کننده قرار می‌دادند و بعد شروع به کشت آن می‌کردند؛ این روش دو مشکل اساسی دارد، اولا که زمان‌بر است و ثانیا از آنجایی که توصیه شده در فصل تابستان رطوبت به پیاز نرسد این روش توصیه نمی‌شود. در نهایت پیشنهاد ما آن ‌است پیاز زعفرانی را خریداری کنید که در سال‌های قبل در دوره‌ی کوددهی، ضدعفونی شده است.

داستان اولین کشت زعفران ماه‌چین

بگذارید برایتان یک داستان واقعی از شروع به‌کار مجموعه ماه‌چین بگویم. حدود ۱۵ سال پیش که تصمیم به کاشت زعفران گرفتیم هیچ منبع آموزشی یا فردی که بخواهد تجربه‌ی کشت خود را به ما انتقال بدهد، در دسترس نداشتیم.

با تلاش بسیار به یک دلال پیاز زعفران رسیدیم که نامرغوبترین پیاز را به ما تحویل داد. این اولین و بدترین پیازی بود که تهیه کردیم و بدون شک در شروع کار خسارت مالی زیادی را هم متحمل شدیم. با این وجود همان پیاز را کاشتیم و محصول کمی برداشت کردیم. این یک نوید برای ما بود! چرا که متوجه شدیم در منطقه‌ی ما امکان کاشت و برداشت زعفران وجود دارد.

سال بعد مجدد اقدام به خرید پیاز زعفران کردیم اما این‌بار محصول با کیفیت‌تری پیدا کردیم و شروع به امتحان کردن روش‌های مختلف کشت کردیم. در نهایت بعد از گذشت چند سال آماده‌ی کمک به افرادی هستیم که قصد ورود به این حوزه را دارند. برای مشاهده‌ی دوره‌ی آموزش رایگان کشت زعفران خاکی روی لینک زیر کلیک کنید.

دوره‌ی رایگان کشت زعفران خاکی

روش های کاشت زعفران

کاشت زعفران از نظر متراژ محدودیتی ندارد! شما می‌توانید در یک گلدان یا سبد شروع به کشت زعفران کنید یا در یک زمین چند هکتاری چندین کیلو زعفران برداشت کنید. بطور کل سه روش برای کشت زعفران داریم که شامل موارد زیر می‌شود:

• کاشت زعفران در مزرعه: کپه‌ای، آرمانی
• کاشت زعفران در گلخانه: هیدروپونیک، ایروپونیک
• کاشت زعفران در منزل: گلدان، سبد، باغچه

در ادامه هر روش را به‌همراه نکات کلیدی و جزئی‌تر بررسی می‌کنیم.

کشت کپه‌ای یا چاله‌ای زعفران

کشت کپه‌ای زعفران یک روش قدیمی و سنتی است که در آن به وسیله‌ی بیل اقدام به حفر چاله‌هایی به عمق و عرض ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر می‌کنند سپس ۳ تا ۱۵ عدد پیازچه زعفران  را در داخل هر چاله قرار داده و روی آن‌ها را با خاک می‌پوشانند و سطح زمین را مسطح می‌کنند. فاصله هر چاله با چاله بعدی را بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر در یک ردیف و با ردیف کناری ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر در نظر می‌گیرند. اگر شما قصد دارید کاشت زعفران را در متراژ بالا انجام دهید کشت کپه‌ای به هیچ وجه توصیه نمی‌شود چرا که ریشه‌ی پیازها باهم در رقابت می‌افتند.

کشت آرمانی زعفران (کشت ردیفی)

کشت آرمانی زعفران مدرن‌ترین روش کشت زعفران است که در آن شیارهایی بصورت ردیفی با فاصله‌ی ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر با هم ایجاد می‌شوند. یکی از مزایایی که کاشت زعفران آرمانی دارد این است که زمان تکثیر پیاز زعفران و ریشه زایی، جذب عناصر داخل خاک برای‌ گیاه راحت‌تر و بدون رقابت می‌شود. از دیگر مزایای کشت ردیفی زعفران می‌توان به کاهش هزینه‌ی کود دهی و محلول پاشی ، برداشت راحت‌تر گل زعفران، افزایش راندمان مزرعه و کاهش هزینه‌های کارگری اشاره کرد.

کشت گلخانه‌ای زعفران

کشت زعفران بدون خاک یا همان گلخانه‌ای روشی است که در آن پیازهای زعفران را در محیط‌های گلخانه‌ای پرورش می‌دهند. کاشت زعفران گلخانه‌ ای به روش ایروپونیک انجام‌پذیر است. در روش ایروپونیک  در آن آب از طریق رطوبت هوا تامین می‌شود و برای تامین عناصر، پیاز بعد از گلدهی به خاک برمی‌گردد تا از طریق خاک عناصر مورد نیازش تامین شود.

کشت گلخانه‌ای زعفران با توجه به شرایط خاص خود هزینه‌ها‌ی زیادی دارد به همین علت از سمت مجموعه ماه‌چین توصیه نمی‌شود.

کشت خانگی زعفران

کشت زعفران برای بسیاری از علاقه‌مندان به پرورش گل‌ و گیاه بسیار لذت بخش است؛ بسیاری از کشاورزان موفق در حوزه‌ی زعفران پیش از ورود به مزرعه، کاشت خود را در باغ یا باغچه شروع کرده‌اند. برای کاشت زعفران در خانه‌های آپارتمانی می‌توانید از گلدان یا سبد استفاده کنید. روش کاشت زعفران در خانه را در مقاله‌ی دیگر بطور مفصل بررسی کرده‌ایم.

اگر بخواهید در باغ یا باغچه اینکار را انجام دهید تمام دستور‌العمل‌هایی که برای کشت خاکی توضیح داده‌ایم را انجام دهید. فقط توجه داشته باشید که نباید در فصل تابستان پیاز زعفران را آبیاری کنید.

جدول اطلاعات کشت زعفران

آماده سازی خاک برای شروع کاشت

پیاز زعفران ۷ سال در خاک می‌ماند بهتر است قبل از آن‌که سرمایه‌ی خود را به خاک بسپارید، از سلامت آن اطمینان حاصل کنید؛ بنابراین آگر تصور می‌کنید که ممکن است خاک یا زمین شما شور و یا بافت رسی و سفتی دارد، بهتر است آزمایش آب و خاک را انجام دهید. با آزمایش آب و خاک از املاح و عناصر موجود در خاک، نوع بافت خاک، شوری و pH آن آگاه خواهید شد و راحت‌تر برای کشت زعفران و برنامه‌ی کوددهی آماده خواهید شد.

بهترین نوع خاک برای زعفران، خاک لومی شنی است که از ۳۰ درصد شن و ۳۰ درصد رس و ۳۰ درصد ماسه تشکیل شده‌ است؛ این خاک نباید شور باشد و درحالت ایده آل باید  EC کمتر از ۴۰۰۰ داشته باشد.

قبل از کاشت پیاز زعفران در فصل تابستان، ابتدا باید زمین را شخم بزنید سپس کود گاوی پوسیده را به خاک اضافه کنید و در نهایت عملیات تسطیح خاک را انجام دهید.

سله شکنی مزرعه زعفران 

بعد از آبیاری اول و قبل از گلدهی مزرعه باید زمین را سله شکنی کرد، به‌طوری که پیازچه‌ها صدمه نبینند بهترین وسیله برای سله شکنی تیلر کشاورزی با تیغه های افقی می‌باشد. این کار باعث می شود که گل‌ها به آسانی از خاک خارج شوند و کود حیوانی با خاک مخلوط شود و علف‌های هرز را که تازه روییده‌اند از بین بروند.

در صورتی که سله شکنی زمین زعفران را انجام ندهید تیج‌های زعفران ناهماهنگ و بدون نظم از خاک بیرون می‌آیند. این اتفاق منجر به دشوار شدن فرایند برداشت و کاهش نسبی بازدهی مزرعه زعفران می‌شود.

فصل کاشت زعفران

بهترین زمان کاشت زعفران از تیرماه تا اواخر شهریور است. در این زمان پیازها در خواب هستند و رطوبت خاک در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد. در مناطق نیمه‌گرمسیر تا اواسط مهر ماه و در مناطق گرمسیر تا پایان مهرماه نیز برای کشت زعفران فرصت دارید اما در مناطق سردسیر باید تا پایان شهریور کشت خود را انجام داده باشید.

نیاز آبی پیاز زعفران

زعفران گیاه کم‌آبی است اما در دوره‌‌ی رشد، پیاز آن به رطوبت نیاز دارد. دوره‌ی رشد پیاز زعفران شامل دو مرحله‌ی گلدهی در فصل پاییز و تکثیر پیاز زعفران در زمستان و بهار است. رطوبت لازم پیاز در این دوره از طریق بارندگی‌های فصلی تامین می‌شود. این مسئله بدان معنا نیست که مزرعه زعفران نیاز به آبیاری ندارد! شما باید دو تا چهار مرحله در دوره رشد پیاز، مزرعه را آبیاری کنید. اولین مرحله آبیاری زعفران مهر ماه است که قبل از گلدهی زعفران انجام می‌شود. دومین مرحله با هدف کوددهی بعد از برداشت گل از اواخر آبان تا اواسط آذر ماه انجام ‌می‌شود؛ این مرحله به زاج آب معروف است. درصورتیکه میزان بارندگی در طول زمستان در یک دوره‌‌ی بارش به پنجاه میلی‌متر نرسد باید مرحله سوم و چهارم آبیاری را در اسفند ماه و فروردین ماه انجام دهید.

.

آبیاری زعفران با نوار بارانی شیاردار

آفات و بیماری‌های مزرعه زعفران

مهمترین آفت مزرعه زعفران کنه و موش صحرایی است. به طور متوسط باید ماهی ۲ بار یا هر ۱۰ روز یکبار اقدام به حفر شیارها یا چاله در نقاط مختلف مزرعه نموده و پیازچه زعفران را بررسی نماییم تا از سالم بودن و آلوده نبودن آن‌ها مطمئن شویم.

جهت مقابله با کنه از کود گرانوله گوگرد استفاده می‌کنیم. گوگرد هم خاک را اسیدی‌تر می‌کند و هم باعث از بین رفتن بسیاری از آفات از جمله کنه می‌شود. برای بهره‌مندی از فواید گوگرد باید قبل از آبیاری اول گوگرد را به میزان ۳۰ کیلوگرم در هر هزار متر پخش کرده و با خاک مخلوط کنیم، سپس اقدام به آبیاری کنیم.

برای دفع موش های صحرایی اقدام به استفاده از تله موش، سموم موش کش و گاز متان و قرص برنج می‌کنیم. بهترین و سریع‌ترین عمل برای بین بردن موش های صحرایی استفاده از قرص برنج و تزریق گاز متان (کپسول گاز خانگی)  به لانه موش می‌باشد، بدین صورت که تمامی سوراخ های ورودی و خروجی لانه را به غیر از یک سوراخ گرفته و با شلنگ گاز اقدام به تزریق گاز به داخل لانه می‌کنیم این روش در ۹۹ درصد مواقع نتیجه عالی از خود نشان داده است.

.

برداشت گل زعفران

برداشت زعفران بستگی به زمان آبیاری و اقلیم منطقه دارد ولی عمدتاً در آبان ماه زعفران شروع به گلدهی می‌کند که در طول 20 الی 30 روز فصل گلدهی باید هر روز گل های زعفران را بچینید. در مورد دفعات گلدهی زعفران هم باید بگوییم که زعفران در سال یک‌بار برداشت می‌شود و به طور کلی یک‌بار گل می‌دهد.

بعد از برداشت زعفران، دقیقا زمانی است که خیلی از افرادی که قصد خرید زعفران را دارند، شروع به صادرات زعفران میکنند. تولید ۹۰ درصدی زعفران دنیا در ایران و صادرات بالای زعفران ایرانی از اصلی ترین دلایل گران بودن قیمت زعفران است.

در دوره مسیر کشت زعفران ما با تکیه بر تجربه تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت زعفران را آموزش داده‌ایم که دیگر نیاز نباشد شما علاوه بر سال ها زمانی که صرف یادگیری می‌کنید، کشت زعفران را آزمون و خطا کنید.

مشاهده دوره رایگان مسیر کشت خاکی زعفران

۵ نکته مهم درباره‌ی کشت زعفران

نکته ی اول) یکی از روش‌های کشت زعفران شروع کردن با متراژ کم است. این روش چندان مناسب نیست چراکه فرایند کشت زعفران در زمین‌های بزرگتر شباهتی به کشت زعفران در زمین کوچکتر ندارد. بهتر است برای شروع کار از افرادی که در حوزه کشت زعفران تجربه دارند مشورت بگیرید.

اگر تمایل به کشت زعفران در سطح بالا دارید برای اطلاعات بیشتر و راهنمایی دقیق‌تر درباره شرایط کشت در منطقه شما با شماره 09108674688 (مهندس قیطاسی) تماس بگیرید.

نکته ی دوم) هیچوقت پیاز زعفران را از دلال نخرید و حتما از کسی خریداری کنید که چندین هکتار مزرعه زعفران دارد و مطمئن شوید که به طور کامل درباره زعفران اطلاعات کافی داشته باشد تا شما را راهنمایی کند. مجموعه ماه چین با دارا بودن ۱۰۰ هکتار مزرعه زعفران، آماده همکاری با شماست.

نکته ی سوم) به توصیه های اطرافیانتان و کسانی که در مورد زعفران اطلاعی ندارد گوش ندهید.
ما وقتی کشت زعفران را شروع کردیم خیلی از کشاورزان به حالت تمسخر به ما می‌گفتند که زعفران در منطقه ما جواب نمی‌دهد. حتی بعد از اینکه ما زعفران مرغوب را از این منطقه برداشت کردیم باز هم باور نمی‌کردند که که در منطقه خودشان زعفران کشت می‌شود.

نکته ی چهارم) به هیچ وجه کشت زعفران را خودآموز یاد نگیرید. زعفران سالیانه به چند مرتبه کود دهی و رسیدگی نیاز دارد که اگر شما این کار را انجام ندهید زعفران زیادی برداشت نخواهید کرد. پس از افراد با تجربه حتما مشاوره بگیرید. ما  در ماه چین آماده همکاری با شما هستیم.

نکته‌ی پنج) اولین گام برای شروع عملی کشت زعفران این است که آموزش خود را در رابطه با این نوع از کشت کامل کنید. شما با خواندن مطلب بالا قدری با شرایط کشت زعفران آشنا شدید اما این کافی نیست و باید برای ادامه کار آموزش بیشتری ببینید. ما برای شما یک دوره‌‌ی آموزشی مسیر کشت زعفران آماده کردیم که شما می‌توانید دوره را به مدت محدود و به صورت کاملا رایگان مشاهده کنید.

خلاصه ای از کاشت زعفران تا برداشت زعفران

کاشت زعفران به سه روش خاکی، گلخانه‌ای و گلدانی قابل انجام است و پیاز زعفران در مناطقی که دارای آب و هوای معتدل هستند به عمل می‌آید. فصل کشت زعفران تابستان است و اولین آبیاری در ماه مهر انجام می‌گیرد؛ بطور کل زعفران به ۲ تا ۴ مرحله آبیاری نیاز دارد که مرحله دوم آن به زاج آب معروف است. کشت زعفران چند ساله است یعنی پیاز زعفران بمدت ۷ سال در خاک می‌ماند و در هر سال یک مرتبه در آبان ماه گل می‌دهد. در این مدت باید با انجام کود دهی های منظم و آبیاری از این پیازها مراقبت کنیم تا به برداشت بالایی از زعفران دست پیدا کنید.

مجموعه‌ی ماه چین طی این هفت سال علاوه آموزش‌های رایگان جهت کشت زعفران ، خدمات مورد نیاز برای احداث و نگهداری مزرعه زعفران را به کشاورزان فعال در این حوزه ارائه می‌دهد.