آموزش صفر تا صد کاشت زعفران تا گلدهی

کاشت زعفران در ایران به سه هزار سال پیش برمی‌گردد و تاریخچه زعفران به ما می‌گوید که از دوران ماد ها در ایران زعفران کشت شده است.

ما در این مقاله به بررسی صفر تا صد کشت زعفران پرداخته ایم و سعی میکنیم بسیاری از باور های غلط شما را درباره زعفران تغییر دهیم.

آخرین بروزرسانی: 27 مرداد 1399

حدود 99 درصد از کسانی که این مقاله را می‌خوانند از شهر هایی هستند که در آنجا کشت زعفران رواج ندارد.
پس بزارید در ابتدا برایتان یک داستان واقعی از وقتی که کشت زعفران را برای اولین بار در منطقه خودمان انجام دادیم تعریف کنم.

اولین روزی (حدودا 10 سال پیش) که ما تصمیم به کشت زعفران گرفتیم هیچ منبعی و فرد آشنا به کشت زعفران در منطقه خودمان یعنی همدان پیدا نکردیم.
زعفرانی که خاستگاه اصلی و اولیه آن ایالت ماد و همدان است آیا امکان دارد کسی در این باره اطلاعات درست و کاملی نداشته باشد؟

با یک فردی آشنا شدیم که تامین کننده پیاز زعفران بود. مقداری پیاز زعفران خریداری کردیم، پس از کشت متوجه شدیم آلوده‌ترین نوع پیاز را به ما فروخته اند. با این وجود موقع برداشت زعفران رسید. مطمئن شدیم که زعفران سازگار با منطقه خودمان است. سال بعد به 1600 کیلومتر دورتر از همدان سفر کردیم و با پیاز زعفران مرغوب به منطقه خودمان برگشتیم. روش های مختلف کشت و پرورش زعفران را در منطقه همدان اجرا کردیم و نتیجه‌ای که از زعفران گرفتیم فوق‌العاده بود.

همین باعث شد وب‌سایت ماه‌چین را راه‌اندازی کنیم و تمامی تجربیات خود را در قالب این مقاله و سایر مقالات و دوره های آموزشی به شما ارائه کنیم تا همه‌ی افراد علاقمندی که در ایران هستند و شرایط اولیه ما را دارند، بتوانند سریع‌تر رشد کنند(ما حدودا 3 الی 4 سال درگیر آزمون و خطا بودیم و حاضر نیستیم شما هم این بهای سنگین را بپردازید).

قبل از اینکه به آموزش متنی و قدم به قدم کشت زعفران بپردازیم قصد داریم سریع‌ترین راه یادگیری کشت زعفران به صورت کاملا عملی و تجربی را به شما نشان دهیم.

سریعترین راه یادگیری صفر تا صد کاشت زعفران

در دوره صفر تا صد کاشت زعفران ما با تکیه بر تجربه تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت زعفران را آموزش داده‌ایم که دیگر نیاز نباشد شما علاوه بر ده‌ها ساعت زمانی که صرف می‌کنید، کشت زعفران را آزمون و خطا کنید.

شما با تهیه این دوره‌ی آموزشی، زمان رسیدن به هدف خود را کوتاه می‌کنید و می‌توانید همین امسال یعنی سال 1399 کشت پرسود زعفران را آغاز کنید.

دانلود رایگان 3 قسمت اول و تهیه دوره‌ی آموزشی

و اما برگردیم به آموزش قدم به قدم کاشت زعفران…

زعفران را در چه آب و هوایی میتوان کشت کرد؟

زعفران یک گیاه نیمه گرمسیری می باشد و در مقابل گرما و سرما مقاومت خیلی خوبی از خود نشان می دهد. زعفران در مناطقی که دارای زمستان ملایم و تابستان گرم و خشک دارد می توان کشت کرد.

زعفران در بیشتر مناطق کشور رشد خوبی میتواند داشته باشد ولی باید به این نکته توجه داشته باشید که منطقه شما نباید در تابستان رطوبت داشته باشد و همینطور نباید زمستان های گرمی داشتید باشید چون زعفران در آب و هوای سرد رشد فوق العاده ای را میتواند داشته باشد.

چرخه رشد زعفران از اوایل مهرماه از طریق آبیاری شروع می شود و تا اوایل اردیبهشت ماه ادامه دارد و در اردیبهشت ماه به خواب بهاری و تابستانی می‌رود. در دوره خواب به هیچ عنوان نباید آبیاری نمود چون باعث شکستن خواب زعفران می گردد و چرخه طبیعی زعفران مختل می‌شود.

دمای لازم برای کشت زعفران چقدر است؟

به طور متوسط زعفران در مناطقی که حداکثر دمای ۳۵ الی ۴۰ درجه سانتیگراد و ارتفاع بین ۱۳۰۰ تا ۲۵۰۰ متر از سطح دریا و زمستان متوسط با تجربه چند بار یخ زدگی و دمای حداقل -50 درجه، عملکرد خوبی را به جا می گذارد.

مشاهده‌ی درس نمونه دوره آموزشی کاشت زعفران، قسمت دوم

تکنیک های مختلفی در کاشت زعفران وجود دارد، که بسته به منطقه و موقعیت جغرافیایی از روش‌های مختلفی استفاده می شود که در 8 گام توضیح داده‌ایم:

البته نحوه کاشت زعفران گلخانه ای با کشت خاکی زعفران متفاوت است که پیشنهاد می‌کنیم اگر به این نوع کشت علاقه دارید حتما این مقاله را مطالعه کنید و همینطور اگر قصد دارید زعفران را در گلدان کشت کنید حتما مقاله آموزش کاشت زعفران در خانه را مطالعه کنید.

گام 1- آماده و سازی زمین

بهترین خاک برای کشت زعفران خاک لومی شنی می باشد، این خاک مستعد ترین محیط کشت برای زعفران را ایجاد می‌کند چون محیط خوبی را برای زعفران مهیا می کند و هم میزان رطوبت قابل دسترس برای پیاز زعفران را تامین می‌کند، پس زمین باید ترکیبی از شن و رس باشد تا در مدت ۵ تا ۷ سالی که پیازچه در داخل خاک می باشد علاوه بر تامین مواد غذایی در شرایط خاص منطقه نیز مقاومت نماید، ph خاک باید بین ۷ الی 7.5 باشد.

بهترین زمان برای شخم زمین

بهترین زمان برای شخم زمین اواخر پاییز یا اول زمستان می باشد و اگر شرایط مهیا نبود می توان قبل از کشت اقدام به این کار کرد خاک را باید تا عمق 40 تا ۵۰ سانتی متری شخم زده و در مرحله بعد کود گاوی پوسیده شده را به میزان ۴ تن به همراه 25 کیلو گرم سولفات پتاسیم گرانوله ، 25 کیلو گرم سوپر فسفات تریپل و 50 کیلو گرم گوگرد بنتونیت دار در هر هزار متر پخش نموده و اقدام به مخلوط نمودن کود با خاک توسط دستگاه کلتیواتور می نمایند،  بعد از این مرحله باید خاک را کاملا مسطح نموده و پستی و بلندی های خاک را رفع نماییم به طوری که موقع کاشت زعفران شاهد ظاهری نامطلوب نباشیم.

برای اطلاعات بیشتر مقاله روش پوساندن کود حیوانی را مطالعه کنید.

گام 2- تهیه پیاز زعفران

در این مرحله باید به دنبال پیاز زعفران مرغوب جهت انتقال به خاک باشیم، بهترین زمان برای تهیه پیاز از اوایل تیرماه تا اواخر شهریور ماه می باشد. باید حساسیت زیادی در انتخاب پیاز داشته باشیم چون مهمترین و اساسی ترین مسئله در کشت زعفران انتخاب پیازچه سال می باشد.

بعد از تهیه پیاز باید هرچه سریعتر اقدام به کشت آن نماییم زیرا پیازچه وقتی که در هوای آزاد قرار دارد در معرض انواع آفت و بیماری ها می باشد و دلیل دوم اینکه در صورت جمع کردن توده ای پیاز در یکجا باعث افزایش دمای پیازچه ها شده و این شرایط منجر می‌شود که قوه نامیه پیازچه به شدت پایین بیاید و شرایط برای انواع بیماری ها افزایش یابد، هرچقدر فاصله بین آوردن پیازچه ها تا کاشت آنها کمتر باشد بهتر است.

برای تهیه پیاز مرغوب زعفران در سایز های مختلف می‌توانید به صفحه خرید پیاز زعفران مراجعه کنید.

گام 3- ضدعفونی کردن پیاز زعفران

موقع کشت زعفران پیاز باید سالم و به دور از هر نوع آلودگی کنه و قارچ باشد. برای همین باید قبل از انتقال و کاشت پیاز باید حتماً پیاز ها را ضدعفونی نمود، این کار را می توان توسط یک مخزن ۱۰۰ الی ۲۰۰ لیتری انجام داد. باید در این مرحله اقدام به تهیه قارچ کش کاربندازیم و کنه کش پروپارژیت نماییم، در داخل مخزن بسته به حجم مخزن از قارچ کش کاربندازیم به میزان دو در هزار و سم کنه کش پروپارژیت به میزان یک و نیم در هزار مایع ضدعفونی کننده را آماده می نماییم در این مرحله باید پیازچه ها را در حجم ۵ الی ۱۰ کیلوگرمی داخل یک ظرف قرار داده و در داخل مخزن به مدت ۳۰ الی ۶۰ ثانیه فرو برده بعد اقدام به کشت پیاز چه ها می نماییم.

گام 4- عملیات کاشت زعفران

وقتی که زمین را آماده کردیم و اقدام به تهیه پیازچه و ضدعفونی آن نمودیم، باید به خاک انتقال بدهیم. پیازچه زعفران را می توان از موقع خزان بوته کشت نمود.

زمان کاشت زعفران

زمان کاشت زعفران از خرداد ماه شروع می شود و تا اواسط مهر ماه ادامه دارد. باید به این نکته نیز توجه داشت که کشت زعفران باید حتما قبل از شروع باران‌های پاییزه صورت گیرد.

البته کشت زعفران نباید تا آخرین فرصت و اواخر مهرماه به تاخیر انداخته شود و پیشنهاد ما این است که همین الان دست به کار شوید.

روش های کاشت زعفران

از روش های مختلف برای کشت زعفران استفاده میشود:

• کشت کپه ای یا چاله ای
• کشت ردیفی

 کشت کپه ای زعفران

در این روش توسط بیل اقدام به حفر چاله به عمق و عرض ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر می نماییم در این مرحله یک نفر به تعداد ۳ تا ۱۵ عدد پیازچه در داخل هر چاله قرار داده و نفر بعدی اقدام به پوشاندن پیازچه ها توسط بیل می نماید و سطح زمین را مسطح می‌کند، فاصله هر چاله با چاله بعدی بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر در یک ردیف  و با ردیف کناری ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر را در نظر میگیرند.

* اگر شما قصد دارید کشت زعفران را در متراژ بالا انجام دهید این روش به هیچ وجه توصیه نمی شود.

 کشت ردیفی زعفران

این روش به دو صورت انجام میگیرد :

1. کشت نواری معمولی با تراکم کم ۳ تا ۴ تن در هکتار (کشت سنتی)
2. کشت آرمانی با تراکم ۱۰ تن در هکتار (کشت نوین)

کشت ردیفی معمولی با تراکم ۳ تا ۴ تن در هکتار

در این روش اقدام به حفر زمین به صورت شیاری توسط بیل یا تراکتور به عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر می نماییم، چند نفر شروع به چیدن پیازچه ها با فاصله هر پیازچه از هم ۸ تا ۱۰ سانتیمتر می نمایند، در مرحله بعد با بیل یا تراکتور اقدام به حفر شیار بعدی می‌نماییم و خاک شیار جدید را به روی شیاری که پیازچه زعفران داخل آن چیده شده انتقال میدهیم، فاصله هر شیار با شیار کناری ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر می باشد متوسط برداشت در این روش از سال سوم به بعد ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرم در هر هکتار می باشد.

کشت آرمانی زعفران، مدل جدید کشت زعفران

در این روش تراکم پیازچه در واحد سطح ۸ تا ۱۰ تن در هکتار می باشد متوسط برداشت زعفران در این روش از سال سوم به بعد به ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم در هکتار می رسد. در کشت آرمانی فاصله هر شیار با شیار کناری ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر می باشد.

ما پیشنهاد میکنیم از مدل کشت آرمانی زعفران استفاده کنید چون:
1- هزینه های کود دهی و محلول پاشی شما نسبت به کشت ردیفی معمولی کمتر می شود. یعنی اگر شما زمین یک هکتاری را محلول پاشی کنید‌ در کشت آرمانی به  10 تن پیاز می رسد ولی در کشت نواری فقط به 3-4 تن پیاز.

2- به برداشت حداکثری زعفران در واحد هکتار می‌رسید.

3- هزینه های کارگری شما کمتر می‌شود.

4- چیدن گل زعفران راحت‌تر می‌شود چون گل های زعفران نزدیک به هم هستند.

برای اطلاعات بیشتر مقاله کشت آرمانی زعفران را مطالعه کنید.

گام 5- آبیاری زعفران

پس از کاشت پیاز ها که نهایتاً تا اواخر شهریور ماه طول می کشد از پانزدهم مهرماه هر سال اقدام به آبیاری زعفران می کنیم، در موقعیت های جغرافیایی مختلف بسته به شرایط آب و هوایی از اوایل مهر ماه تا اواسط آبان ماه اقدام به آبیاری زعفران می‌کنند.

گل دادن زعفران تا حدود زیادی تابع آبیاری اولیه می‌باشد در این خصوص برای اینکه در برداشت زعفران به مشکل بر نخوریم زمین را به قطعات مختلف تقسیم بندی می کنیم و با فاصله چند روز از هم هر قطعه را آبیاری می کنیم تا بدین صورت در دوران اوج گلدهی قطعات با یکدیگر همزمان نباشد.

قبل از گلدهی یک آبیاری عمیق و بعد از گاورو شدن زمین اقدام به سله شکنی می کنند. بعد از برداشت زعفران به طور کامل بسته به شرایط آب و هوایی و بارندگی منطقه اقدام به آبیاری دوم در اواخر آبان‌ماه یا اوایل آذر ماه و آبیاری سوم در اسفند ماه می کنند، در مناطقی که بارندگی در پاییز و زمستان مطلوب باشد آبیاری سوم نیاز نیست انجام شود.

ما در مقاله ای جداگانه آبیاری زعفران را به صورت تخصصی بررسی کرده ایم. حتما این مقاله را مطالعه کنید.

آبیاری زعفران با نوار بارانی شیاردار

گام 6- سله شکنی مزرعه زعفران

بعد از آبیاری اول و  قبل از گلدهی مزرعه باید زمین را سله شکنی کرد، به طوری که پیازچه ها صدمه نبینند بهترین وسیله برای سله شکنی تیلر کشاورزی با تیغه های افقی می باشد. این کار  باعث می شود که گلها به آسانی از خاک خارج شوند و کود حیوانی با خاک مخلوط شود و علفهای هرز را که تازه روییده اند از بین بروند.

گام 7- مبارزه با  علف های هرز

علف های هرز از طریق رقابت کردن با گیاه زعفران از نظر آب مواد غذایی و نور خورشید سبب کاهش محصول می شوند، علاوه بر این ممکن است در مراحل کاشت و برداشت زعفران مزاحمت هایی ایجاد کنند و میزبان تعداد زیادی از بیماریها و آفات و نماتدها باشد، در مزارع زعفران بعد از آبیاری دوم( که بعد از برداشت گل زعفران صورت می‌گیرد) وجین انجام می‌شود.

وجین کردن باعث از بین رفتن علفهای هرز مزرعه می شود.

گام 8- مبارزه با آفات زعفران

مهمترین آفت زعفران کنه و موش صحرایی می باشد. جهت شناسایی آفات و اینکه متوجه شویم که آیا پیازچه ها سالم هستند باید به طور متناوب اقدام به بازدید زمین و پیازچه ها نمائیم.

متوسط باید ماهی 3 بار یا هر 10 روز یکبار اقدام به حفر شیارها یا چاله در نقاط مختلف مزرعه نموده و پیازچه ها را بررسی نماییم تا از سالم بودن و آلوده نبودن پیازچه ها مطمئن شویم.

جهت مقابله با کنه از کود گرانوله گوگرد استفاده می کنیم. گوگرد هم خاک را اسیدی تر می کند و هم باعث از بین رفتن بسیاری از افات از جمله کنه می شود. برای بهره مندی از فواید گوگرد باید قبل از آبیاری اول گوگرد را به میزان ۳۰ کیلوگرم در هر هزار متر پخش کرده و با خاک مخلوط کنیم، سپس اقدام به آبیاری کنیم.

جهت مقابله با موش های صحرایی اقدام به استفاده از تله موش، سموم موش کش و گاز متان می‌کنیم.

بهترین و سریعترین عمل در از بین بردن موش های صحرایی تزریق گاز متان ( کپسول گاز خانگی )  به لانه موش می باشد،  بدین صورت که تمامی سوراخ های ورودی و خروجی لانه را به غیر از یک سوراخ گرفته و با شلنگ گاز اقدام به تزریق گاز به داخل لانه می کنیم این روش در 90 درصد مواقع نتیجه عالی از خود نشان داده است.

ما در مقاله ای تخصصی در مورد اینکه چطور با آفات و بیماری های زعفران مقابله کنیم صحبت کرده ایم.

گام 9- برداشت گل زعفران

برداشت زعفران بستگی به زمان آبیاری آن دارد ولی عمدتاً در آبان ماه زعفران شروع به گلدهی می‌کند که در طول 20 الی 30 روز فصل گلدهی باید هر روز گلبرگ های زعفران را بچینید.

و اما نکات مهم کشت زعفران

اگر قصد دارید وارد بیزینس کشت زعفران شوید حتما این نکات را بخوانید.

درآمد و هزینه کاشت زعفران چقدر است؟

ما در قسمت سوم دوره آموزشی کاشت زعفران، این موضوع را بررسی کرده‌ایم که می‌‌توانید در ویدئو زیر مشاهده کنید.

نکته ی اول) به این فکر نکنید که کار خود را با متراژ کم مثلا 100 متر شروع کنید چون شما باید چند سال زمان بگذارید کشت زعفران را خودآموز یاد بگیرید و منتظر بمانید که بفهمید زعفران در منطقه شما جواب می دهد یا خیر؟

نکته ی دوم) هیچوقت پیاز زعفران را از دلال نخرید و حتما از کسی خریداری کنید که چندین هکتار مزرعه زعفران دارد و مطمئن شوید که به طور کامل درباره زعفران اطلاعات کافی داشته باشد تا شما را راهنمایی کند.

نکته ی سوم) به توصیه های اطرافیانتان و کسانی که در مورد زعفران اطلاعی ندارد گوش ندهید.
ما وقتی کشت زعفران را شروع کردیم خیلی از کشاورزان به حالت تمسخر به ما میگفتند که زعفران در منطقه همدان جواب نمی دهد. حتی بعد از اینکه ما زعفران مرغوب را از این منطقه برداشت کردیم باز هم باور نمیکردند که که در منطقه خودشان زعفران کشت می شود.

نکته ی چهارم) به هیچ وجه کشت زعفران را خودآموز یاد نگیرید. زعفران سالیانه به چند مرتبه محلول پاشی نیاز دارد که اگر شما این کار را انجام ندهید زعفرانی برداشت نخواهید کرد. پس از افراد با تجربه حتما مشاوره بگیرید.

همین الان دوره‌ی آموزشی کاشت زعفران را تهیه کنید