معرفی انواع پیاز زعفران برای خرید

پیاز زعفران، این گنجینه زیر خاکی، بی‌شک یکی از شاهکارهای طبیعت بوده که جادوی خود را در قلب زمین پنهان نگه داشته است. همانطور که مطلع هستید تا به امروز گونه‌های مختلفی از پیاز زعفران به بازار عرضه شده‌اند که هر کدام ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی دارند. قبل از اینکه تصمیم به خرید پیاز زعفران بگیرید با ما همراه شوید. در این نوشته به شما خواهیم گفت که چگونه هر نوع پیاز می‌تواند تأثیر متفاوتی بر روی کیفیت، عطر و طعم زعفران داشته باشد و چگونه شما می‌توانید بهترین انتخاب را برای برداشت یک دوره پرثمر انجام دهید.

 پیاز زعفران چیست؟

پیاز زعفران، که در واقعیت میزوم یا همان ریزوم‌های گیاهی است، قسمت زیرزمینی گیاه زعفران را تشکیل می‌دهد. این بخش از گیاه به شکل اندازه گردو و با پوستی براق و صاف است که مسئول ذخیره‌سازی مواد غذایی و باززایی گیاه در فصول رشد است. پیاز زعفران امکان کاشت و تولید مجدد گل‌های زعفران با ارزش را فراهم می‌کند و یکی از مهم‌ترین عوامل در تجارت زعفران به شمار می‌رود.

 پیاز زعفران ها معمولاً می توانند هر ساله ساقه‌های گل‌دهنده‌ای را به وجود آورند که منجر به تولید زعفران با ارزش‌های بالای تجاری می‌شود. باید گفت این پیازها در خاک‌های غنی و حاصل خیز بازدهی بهتری دارند. با توجه به شرایط آب‌وهوایی و نوع خاک، می‌توانند تولید متفاوتی داشته باشند. بهترین زمان کاشت آن ها در اوسط خرداد ماه تا شهریور ماه است.

با انواع پیاز زعفران بیشتر آشنا شوید

با ورود به دنیای پیاز زعفران، کشف می‌کنیم که هر نوع پیازی نشان از یک قسمت خاص از این کره خاکی دارد و به دست زمین‌های مختلفی شکل گرفته است. پیاز زعفران ایرانی که از میان دشت‌های وسیع و خاک‌های حاصلخیز ایران می‌روید. کیفیت بالای این پیاز‌ها نه تنها به دلیل شرایط اقلیمی منحصربه‌فرد ایران، بلکه به خاطر دانش و تجربه طولانی‌مدت کشاورزان در کشت و برداشت زعفران نیز است. تقسیم‌بندی پیاز زعفران به گریدهای مختلف بر اساس اندازه و سن پیاز انجام می‌شود، در ادامه به شرح کامل انواع پیاز زعفران خواهیم پرداخت؛

پیاز زعفران برای کشت گلخانه (بدون خاک)

در این روش کشاورزان در خرداد ماه پس از زردشدن علف، پیاز زعفران را از خاک جدا می کنند. سپس آن را در محیطی مناسب و خنک نگه می دارند. در اول شهریور ماه پیازهای که بالاتر از  10گرم هستند را در طبقه های چوبی قرار می دهند. به محیط گلخانه ای منتقل می کنند سپس دما، نور ، رطوبت مناسب را تنظیم می کنند تا بدین صورت شرایط رشد فراهم شود.

پیاز زعفران براساس وزن:

پیاز زعفران هایی که از وزن بالاتری برخوردارند برای کشت گلخانه ای استفاده می‌شوند و برای کشت خاکی از پیاز سایز ریز و متوسط استفاده می‌شود چون بازدهی در سال های بعدی بیشتر می شود.

پیاز زعفران براساس منطقه کشت:

 کاشت پیاز زعفران بر اساس منطقه رشد به دو دسته تقسیم می‌شود:

کاشت زعفران در منطقه سردسیری :

بهترین زمان کشت پیاز زعفران در مناطق سردسیر که در آن‌ها زودتر هوا سرد شده و بارش‌های پاییزه فراوانی دارد قبل از شروع بارش‌ها است.

کاشت زعفران در مناطق گرمسیری :

زمان کشت زعفران در مناطق گرمسیری بلعکس است، زیرا در این مناطق هوا دیرتر سرد شده و شرایط مناسب برای رشد گیاه فراهم‌شده دیرتر مهیا شده است. لازم به ذکر بیان کنیم در مناطق گرمسیری دوره رشد زعفران کوتاه‌تر است. اما فرایند رشد دیرتر از مناطق سردسیری انجام می‌شود، بنابراین فرصت کافی برای کاشت وجود دارد. اما کاشت زعفران را نباید به تعویق بیندازید.

پیاز زعفران خاکی یا سنتی؛ این نوع کشت مرسوم‌ترین و قدیمی‌ترین روش کشت محسوب می‌شود. کشت پیاز در این روش در زمین به‌صورت دستی و سنتی انجام‌شده یا توسط ماشین‌آلات کشت زعفران انجام می‌شود. این پیاز زعفران‌ها بین ۳ تا 15 گرم بوده که مناسب کشت زعفران به روش خاکی و سنتی هستند.

پیاز زعفران گلخانه‌ای ؛ روش هوشمندانه برای کاشت زعفران کاشت زعفران در گلخانه است. در این روش کشاورز با فراهم کردن محیطی قابل‌کنترل که در کیفیت زعفران تولید شده اثر مسقیمی دارد زعفران باکیفیت برداشت می‌کند. این نوع پیازها با وزن بالای 12 گرم هستند، البته در بین این نوع پیازها ممکن است پیازهای 40،50 گرمی هم وجود داشته باشد. کشت زعفران گلخانه‌ای به 2 روش هیدروپونیک ، ایروپونیک انجام می‌پذیرد.

روش هیدروپونیک ؛ در این روش از کوکوپولیت به‌عنوان جایگزین خاک استفاده شده. کوکوپولیت ماده‌ای بوده که نیاز پیاز زعفران به عناصر را از طریق کود دهی تأمین می‌کند.

روش ایروپونیک : در این روش آب از طریق رطوبت هوا تأمین‌شده و برای تأمین عناصر پیاز بعد از گلدهی به خاک برمی‌گردد تا بدین طریق مواد مورد نیازش تامین شود. هر دو این روش‌ها برای کشت زعفران به صورت گلخانه گزینه مناسبی هستند.

نکات مهم و حائز اهمیت درباره پیاز زعفران و نکات مهم در مورد آن‌ها

پیاز زعفران، که نقش حیاتی در تولید طلای سرخ دارد، در انواع مختلف و با ویژگی‌های گوناگون به کشاورزان عرضه می‌شود. به طور کلی، پیاز‌ها بر اساس منطقه کشت، اندازه و درصد خاک طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه به نکات مهم پیاز زعفران خواهیم پرداخت؛

• کیفیت خاک: توجه به خاکی که قرار است پیاز در آن کاشته شود، از اهمیت بالایی برخوردار است. خاک باید دارای زهکشی مناسب و بدون سنگ‌ باشد.
• تغذیه: مهم است که در فصول مختلف، پیاز به خوبی تغذیه و کود دهی شود تا زعفران با کیفیت و راندمان بالایی تولید شود.
• آبیاری: مدیریت آبیاری باید به گونه‌ای باشد که ریشه‌ها به طور مداوم در آب غوطه‌ور نشوند تا از پوسیدگی جلوگیری شود.

 پیاز زعفران بستگی به شرایط اقلیمی منطقه کشت، تجربه کشاورز، و نوع زعفران مورد نیاز برای بازار هدف دارد. به یاد داشته باشید که دقت و مراقبت‌های بعد از کاشت همانند انتخاب نوع پیاز در کیفیت و کمیت محصول نهایی موثر است.

نکات مهمی درباره فرایند کاشت پیاز زعفران

کاشت پیاز زعفران فرایندی حساس و مهم است که نیاز به دانش و مراقبت دقیق دارد. در اینجا نکات کلیدی و مهمی که باید قبل از کاشت پیازهای زعفران در نظر بگیرید آورده شده است:

1.خاک مناسب: خاک برای کاشت پیاز زعفران باید به خوبی زهکشی شده باشد تا از تجمع آب و بیماری‌های ریشه جلوگیری کند. خاک باید سبک و حاصلخیز باشد و دارای pH حدود 6 تا 8 باشد.

2.دمای کاشت: بهترین زمان برای کاشت پیاز زعفران اواسط مرداد ماه تا شهریور ماه است، وقتی دما نسبتاً خنک‌تر است.

3. عمق کاشت: عمق مناسب برای کاشت پیازها در خاک‌ها متفاوت است زیرا در خاک‌ها رسی که بافت آن‌ها نسبت به سایر خاک‌ها سنگین‌تر است. کشاورزان عمق را بین 18 تا 20 سانتی‌متر در نظر می‌گیرند. اما در خاک‌های شنی که بافت سبک‌تری دارند عمق کاشت بین 20 تا حداکثر 25 سانتی‌متر درنظر گرفته می‌شود. این پیاز‌ها باید در اندازه مناسب خود کاشته شوند یعنی نه کمتر نه بیشتر باشند. زیرا پیازهای که در عمق کم کاشته می‌شوند میزان عملکرد خود را از دست می‌دهند.

4. فاصله کاشت: باید فاصله‌ی مناسبی بین هر ردیف حدود 10 تا 15 سانتی‌متر رعایت شود و داخل هر ردیف پیاز ها بصورت دانه تسبیحی کشت شود تا ریشه‌ها فضای کافی برای رشد داشته باشند.

5. آبیاری: پس از کاشت، خاک باید تا پایان دوره رشد مرطوب نگه داشته شود اما نه بیش از حد، زیرا رطوبت زیاد می‌تواند باعث پوسیدگی پیاز شود.

6. مراقبت از آفات و بیماری‌ها: برای جلوگیری از بیماری‌ها و آفاتی مانند موش، کنه و قارچ و… باید از روش‌های پیشگیری و کنترل موثر استفاده کرد.

7. دوره خواب تابستانی: پیازها نیاز به یک دوره استراحت تابستانی دارند تا بتوانند در فصل بعدی باردهی کنند. این دوره به رشد گل‌ها در فصل سرد سال کمک می‌کند.

8. تغذیه کافی: استفاده از کودهای تقویتی و آلی در زمان‌های مناسب می‌تواند سلامت پیازها و کیفیت زعفران تولیدی را افزایش دهد.

9. عمل آوری پیازها: گاهی لازم است پیازها پس از برداشت، عمل‌آوری شوند تا قدرت جوانه زنی و مقاومت در برابر بیماری‌ها افزایش یابد.

10. چرخش محصول: برای جلوگیری از افت راندمان، باید از چرخش محصول استفاده کنید و هر ۷-۸ سال یکبار محل کاشت را تغییر دهید.

با توجه به این که کاشت زعفران سرمایه‌گذاری زمانی و مالی قابل توجهی می‌طلبد، انجام دقیق این مراحل و عمل به این نکات می‌تواند شانس موفقیت شما را در تولید محصولی با کیفیت و سودآور افزایش دهد.

نکات مهم در هنگام خرید پیاز زعفران

هنگام خرید پیاز زعفران، دقت در چند اصل مهم حائز اهمیت است. اولین قدم، تأیید سلامت فیزیکی پیاز است. پیازهایی که برای فروش عرضه می‌شوند باید فاقد هرگونه آثار پوسیدگی، کپک‌زدگی یا آفت باشند. پوست پیاز باید سالم و بدون شکاف باشد تا از هر گونه خطرات بیماری‌زایی جلوگیری شود.

در خرید پیاز زعفران باید به وزن و اندازه آن‌ها توجه نمود. پیازهای سنگین‌تر و بزرگ‌تر معمولاً نشان‌دهنده‌ سن بیشتر و بالطبع قابلیت تولید گل‌های بیشتری هستند. همچنین مناسب بودن قیمت پیاز زعفران مطابق باکیفیت و اندازه آن، از دیگر فاکتورهایی است که نباید از آن غافل شد. قیمت‌های نامتعارف، چه خیلی پایین و چه خیلی بالا، می‌تواند نشان دهنده نامرغوب بودن یا بیش‌ازحد بالا بودن قیمت‌ها باشد.

 سخن پایانی

در دنیای کشاورزی زعفران، انتخاب نوع پیاز زعفران برای کاشت، یکی از مراحل مهم برای تضمین محصول باکیفیت است. این پیاز‌ها معمولاً بر اساس ویژگی‌های خاص، نظیر منطقه جغرافیایی کشت، اندازه و سن پیاز، دسته‌بندی می‌شوند. در هنگام خرید پیاز زعفران، فاکتور‌هایی چون قیمت، در دسترس بودن، هدف تولیدی (برای مصرف گیاهی یا بذر برای افزایش تولید) و سازگاری با شرایط آب‌وهوایی منطقه را حتما در نظر بگیرید.

محمد جواد قیطاسی
نویسنده و هم‌بنیانگذار ماه چین

همیشه آرزو داشتم یک منبع آموزشی جامع زعفران وجود داشت تا علاوه بر یادگیری ساده تر صنعت زعفران، از پیشنهادات آموزشی و دنیای جدید آن استفاده میکردم. آن آرزو، اکنون، “ماه چین” نام دارد.