آموزش کشت زعفران گلخانه ای (کشت زعفران بدون خاک)

زعفران گلخانه‌ ای یک روش هوشمندانه برای کاشت زعفران است. این روش مخصوص کسانی است که به کشت زعفران علاقمندند اما اقلیم مناسب پروش این گیاه را ندارند و به هیچ وجه نمی توانند از طریق کشت خاکی، زعفران برداشت کنند.

اولین گام در کشت زعفران گلخانه ای این است که این مقاله را بطور کامل بخوانید و سپس یک مکان سر بسته به عنوان گلخانه برای کاشت زعفران در نظر بگیرید؛ پس از آن پیاز هایی با وزن حداقل 15 گرم انتخاب کنید؛ پیاز های کم وزن عملکرد زعفران گلخانه ای را به شدت کاهش می دهد. بعد از انجام این کار وقت آن رسیده تا پیاز ها را ضد عفونی کنید که در ادامه مراحل ضد عفونی پیاز های زعفران را به طور کامل برای شما توضیح می دهیم.

بعد از مرحله ضد عفونی می توانید پیاز ها را در طبقاتی که از قبل آماده کرده اید بچینید و پس از مدتی رسیدگی، از برداشت گل زعفران خود لذت ببرید؛ البته دقت داشته باشید که این آخر کار نیست. بعد از برداشت محصول، باید پیاز ها را به زمین برگردانید. فکر می کنم تا اینجای کار متوجه شده اید که برای پرورش زعفران گلخانه ای هم به گلخانه و هم زمین کشاورزی نیاز است!

پس از یک مرور جامع بر مراحل کاشت زعفران در گلخانه، نوبت آن رسیده تا مراحل را یکی یکی با هم بررسی کنیم و فواید کشت خاکی و گلخانه ای را با یکدیگر مقایسه کنیم تا در انتها شما برای کاشت زعفران گلخانه ای بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.

 

برای مشاهده ادامه ویدئو آموزش کشت گلخانه‌ای زعفران روی لینک زیر کلیک کنید.

ویدئو آموزش کشت زعفران گلخانه‌ ای

هیدروپونیک و ایروپونیک (2 روش پرورش زعفران گلخانه ای)

کشت زعفران گلخانه ای به دو روش هیدروپونیک و ایروپونیک انجام می شود.

• در روش هیدروپونیک پیاز های زعفران بدون استفاده از خاک رشد می ‌کنند البته در این روش از کوکوپیت به‌ عنوان بستری برای کشت این گیاه و جایگزینی برای خاک استفاده می ‌شود. در روش هیدروپونیک، پیازهای زعفران را در قفسه ‌های چند طبقه یا سینی‌ های مخصوص قرار می ‌دهند و رطوبت، دما و نور را به‌طور دقیق کنترل می‌ کنند.

 

• روش دیگر ایروپونیک نام دارد؛ در این روش پیاز ها در خاک معلق هستند و تنها با اسپری مواد مغذی می توانند مواد مورد نیاز را جذب کنند؛ بدون اینکه در خاک قرار گرفته باشند.

هر دو این روش ‌ها برای کشت زعفران در گلخانه مناسب هستند اما به توصیه مهندسین ماه چین، اگر به دنبال مصرف آب کم ‌تر، اکسیژن رسانی بهتر به ریشه ‌ها و رشد سریع زعفران با عیار بالا هستید بهتر است از روش ایروپونیک برای پروش زعفران گلخانه‌ ای استفاده کنید.

بعد از مطالعه این مقاله شما صفر تا صد کشت زعفران گلخانه ‌ای را متوجه می ‌شوید؛ به شما ابزار مورد نیاز کاشت زعفران در گلخانه، شرایط کشت، هزینه‌ ها، مزایا و معایب این روش را توضیح می ‌دهیم؛ تلاش بر این است تا شما بعد از مطالعه کامل این محتوا تصمیم بگیرید که پرورش زعفران گلخانه‌ای برای شما مناسب است یا خیر.

وسایل مورد نیاز کشت زعفران گلخانه‌ ای (ایروپونیک)

1. محیط بسته جهت تبدیل به گلخانه
2. زمین کشاورزی برای انتقال پیاز ها به خاک بعد از گلدهی
3. دستگاه رطوبت ساز یا مه پاش
4. بخاری
5. کولر
6. قفسه‌ و طبقه های نگه‌ دارنده پیاز زعفران از جنس چوب یا فلز
7. پوشش پلاستیکی برای حفظ دما و رطوبت گلخانه
8. سموم و آفت کش ‌ها

شرایط کشت ایروپونیک زعفران 

1. برای تهیه زعفران گلخانه ای با عیار بالا، محیط باید به دور از آلودگی زیست محیطی باشد.
2. دارای پنجره جهت کنترل هوا، دما و رطوبت باشد.
3. جهت خنک نمودن سالن باید از کولر استفاده کنید، به طوری که وسیله موجود بتواند محیط را تا دمای 10 تا 13 درجه سانتی گراد بالای صفر خنک کند.
4. سالن باید مجهز به بخاری فن دار جهت گرم کردن محیط در مرحله برداشت گل باشد.

بعد از ایجاد مکان مورد نظر باید اقدام به ساخت 4 یا 5 طبقه قفسه،‌ که به علت مقرون به صرفگی و وزن، بهترین جنس چوبی است بکنید. ارتفاع این قفسه‌ ها باید بین  40 تا 45 سانتی متری و عرض قفسه ها هم حداکثر 100 سانتی‌متر باشد. فاصله بین قفسه ها جهت استفاده به عنوان راهرو 80 تا 100 سانتی‌متر کفایت می‌کند. (برای یک سالن پرورش زعفران گلخانه ای به متراژ 100 متر مربع با قفسه های 5 طبقه ای، 5 تا 6 تن پیاز زعفران نیاز هست.)

دقت داشته باشید که قفسه‌ ها را با فاصله نیم متر از دیوار نگهداری کنید؛ دیوار در طول شبانه روز شرایط جوی بیرون گلخانه را به داخل انتقال می ‌دهد.

مقایسه کشت ایروپونیک با کشت خاکی

کشت ایروپونیک و کشت خاکی دو روش متداول برای پرورش گیاهان هستند. در ادامه به بررسی برخی از تفاوت‌ های اساسی بین کشت ایروپونیک و خاکی می‌ پردازیم:

1. روش کشت

کشت ایروپونیک:

• گیاهان در هوای مرطوب بدون استفاده از خاک کشت می‌شوند.
• ریشه‌ ها به صورت آزاد در هوا معلق هستند و به صورت دوره ‌ای با محلول ‌های غذایی مغذی که بر روی آن‌ ها پاشیده می‌ شود تغذیه می ‌شوند.
• از تکنولوژی‌ ها و سیستم‌ های پیشرفته برای کنترل شرایط محیطی استفاده می‌ شود.

کشت خاکی:

•  در این روش گیاهان در خاک کشت می‌ شوند.
• ریشه‌ ها در خاک قرار دارند و مواد مغذی را از طریق خاک جذب و دریافت می‌ کنند.
• شرایط محیطی به صورت طبیعی (با استفاده از نور خورشید، باران و … ) کنترل می‌ شوند.

2. محیط رشد

کشت ایروپونیک:

• نیاز به فضا و محیط کنترل‌ شده دارد.
• معمولاً در محیط‌ های بسته و تحت کنترل دما، رطوبت، نور و مواد مغذی انجام می‌ شود.

کشت خاکی:

• در فضای باز یا گلخانه‌ ها انجام می‌ شود.
• محیط رشد شامل خاک، هوا و عوامل طبیعی است.

3. مصرف آب و مواد مغذی

کشت ایروپونیک:

• مصرف آب بسیار کمتر است، زیرا آب به صورت مستقیم به ریشه‌ ها رسانده می شود و همین امر باعث هدر نرفتن آب می‌ شود.
• فواید مصرف مواد مغذی بالاتر است چون مستقیماً به ریشه‌ ها می‌ رسند.

کشت خاکی:

• مصرف آب بیشتر است زیرا آب به خاک داده می‌ شود و مسلما بخش زیادی از آن هدر می‌ رود.
• مواد مغذی ممکن است به صورت غیر مستقیم به ریشه‌ ها برسند و بخشی از آن‌ ها در خاک باقی بماند.

4. رشد و محصول‌ دهی

کشت ایروپونیک:

• سرعت رشد گیاهان معمولاً بالاتر است.
• کنترل دقیق‌ تر شرایط محیطی منجر به تولید محصولات با کیفیت‌ تر و بدون آلودگی می‌ شود.
• امکان تولید محصولات در طول سال بدون توجه به فصل وجود دارد.

کشت خاکی:

• رشد گیاهان به شرایط محیطی و فصلی وابسته است.
• محصول‌ دهی ممکن است به دلیل عوامل طبیعی مثل آفات و بیماری‌ ها تحت تاثیر قرار بگیرد.
• کیفیت محصولات ممکن است متغیر باشد. در یک سال خوب و در سال بعدی ضعیف باشد.

5. هزینه‌ ها

کشت ایروپونیک:

• هزینه اولیه برای راه‌ اندازی سیستم‌ های ایروپونیک بالا تر است.
• هزینه‌ های نگهداری و انرژی ممکن است بالا باشد اما به دلیل کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌ وری، هزینه‌ های کلی ممکن است تعادل پیدا کند.

کشت خاکی:

• هزینه‌ های اولیه کشت سنتی معمولاً کمتر است.
• هزینه‌ های جاری این روش، شامل خرید کود، آفت‌کش‌ ها و چند مرحله آبیاری است.

6. کنترل بیماری ها و آفات

کشت ایروپونیک:

• به دلیل عدم استفاده از خاک در این روش، احتمال ابتلا پیاز ‌ها به آفات و بیماری ‌ها کاهش می ‌یابد.

کشت خاکی:

• احتمال ابتلا پیاز ‌های زعفران به قارچ و بیماری‌ ها، به دلیل کشت آن‌ ها در خاک افزایش می ‌یابد.

پس از بررسی این دو روش، می ‌توانیم مزایا و معایب کشت ایروپونیک و خاکی را در کنار هم بسنجیم.

مزایای کشت ایروپونیک:

• رشد سریع‌تر گیاهان
• افزایش راندمان محصول
• مصرف کمتر آب
• صرفه جویی در فضا
• کنترل دقیق‌ تر تغذیه گیاهان
• احتمال کمتر ابتلا پیاز‌ ها به آفات و بیماری‌ ها

معایب کشت ایروپونیک:

• هزینه اولیه بالا
• پیچیدگی بیشتر سیستم
• نیاز به تخصص و دانش فنی
• احتمال بروز مشکلات فنی
• حساس بودن ریشه‌ ها به بیماری ‌های محیطی
• وابستگی شدید این روش به برق: قطع شدن برق یا خرابی تجهیزات می‌ تواند به ریشه‌ های گیاه آسیب برساند.

مزایای کشت خاکی:

• سادگی راه‌ اندازی
• هزینه اولیه پایین
• سازگاری با طیف وسیع‌ تری از گیاهان
• نیاز به تخصص و دانش فنی کمتر نسبت به کشت ایروپونیک
• عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته

معایب کشت خاکی:

• رشد کند تر گیاهان
• راندمان محصول پایین‌ تر
• مصرف بیشتر آب
• اشغال فضای بیشتر
• کنترل کم‌ تر تغذیه گیاهان
• احتمال بیشتر ابتلا پیاز‌ زعفران به آفات و بیماری ‌ها
• هزینه بالا نیروی کار

جدول مقایسه کشت ایروپونیک با کشت خاکی

معیار	کشت ایروپونیک	کشت خاکی
روش کشت	ریشه‌ها در هوا معلق و با محلول غذایی پاشیده می‌شوند	گیاهان در خاک کشت می‌شوند
محیط رشد	محیط کنترل‌شده (معمولاً داخلی)	فضای باز یا گلخانه
مصرف آب	بسیار کم	بیشتر
مصرف مواد مغذی	کارایی بالا، مواد مستقیماً به ریشه می‌رسند	کارایی کمتر، مواد از طریق خاک به ریشه می‌رسند
سرعت رشد	بالاتر	کمتر
کنترل شرایط محیطی	دقیق و پیشرفته	وابسته به عوامل طبیعی و فصلی
محصول‌دهی	محصول با کیفیت و بدون آلودگی، امکان تولید در تمام سال	متغیر، وابسته به شرایط محیطی و فصلی
هزینه‌ها	هزینه اولیه بالا، هزینه نگهداری و انرژی بالاتر	هزینه اولیه کمتر، هزینه‌های جاری بیشتر
بهره‌وری	بالا	متغیر

مراحل مختلف کشت زعفران گلخانه ای

خرید پیاز زعفران گلخانه ای

یکی از مهم‌ ترین نکاتی که هنگام خرید پیاز زعفران  با آن مواجه می‌ شوید سایز پیاز است. پیاز زعفران در سه سایز: ریز (زیر ۵ گرم)، متوسط (بین ۵ تا ۱۰ گرم) و درشت (بالای  ۱۵ گرم) به فروش می‌ رسد. دقت داشته باشید که پیاز زعفران گلخانه‌ ای باید در سایز درشت تهیه شود. پیازچه ضعیف عملکرد تولید زعفران در گلخانه را به شدت پایین می آورد، به همین دلیل توصیه می‌ شود که از پیاز های زیر 15 گرم در پروش زعفران گلخانه‌ ای استفاده نشود.

 

ضد عفونی کردن گلخانه‌ ی زعفران

قبل از انتقال پیاز زعفران به محیط گلخانه باید سالن را با مواد مخصوص، ضدعفونی نموده و از ورود مواد خارجی آلوده به داخل سالن جلوگیری کرد.

نگهداری پیاز زعفران در گلخانه

پیاز زعفران دارای دوره‌ ی رشد است؛ فصل تابستان دوره خواب پیاز و مناسب‌ ترین زمان برای خرید آن است. زمانی که پیاز ها را تحویل گرفتید باید آن‌ ها را در محیطی کاملا خنک و به دور از نور خورشید تا اوایل شهریور ماه نگهداری کنید به طوری که در این مدت نباید رطوبت به پیازچه زعفران برسد؛ همچنین دمای محیط پیاز زعفران باید حداکثر بین 23 تا 27 درجه سانتی گراد بالای صفر باشد تا از رشد و شکستن خواب تابستانی آن جلوگیری شود.

ضد عفونی کردن پیاز زعفران

ضد عفونی کردن پیاز زعفران یکی از مراحل مهم کشت گلخانه ‌ای زعفران است؛ که قبل از انتقال پیاز ها به گلخانه این ضد عفونی انجام می شود؛ به این صورت که خاک، پوشال و همچنین مواد اضافی دیگر را از آن جدا می کنند که به این کار اصطلاحا نقره کردن پیاز زعفران می گویند؛ علت نقره کردن این است که با جدا کردن پوشال ‌های اضافی، محلول ضد عفونی کننده در تماس مستیم با پیاز قرار می ‌گیرد که این کار باعث کنه زدایی به بهترین شکل ممکن می ‌شود.

موارد مورد نیاز را که برای ضد عفونی پیاز‌ های زعفران به آن‌ ها نیاز است را در ادامه برای شما فهرست کرده‌ ایم:

قارچ کش: کاربندازیم به میزان صد سی سی در صد لیتر

کنه کش: پروپارژیت به میزان یک و نیم در هزار

چیدن پیاز ها روی طبقه ها

بعد از ضد عفونی و خشک کردن پیاز زعفران، نوبت چیدن آ‌ن‌ ها در طبقه‌ ها و انتقال به گلخانه می‌ رسد. این مرحله در اواخر شهریور ماه انجام می‌ شود که رطوبت هوا باید به 80 درصد رسیده باشد.

در این مرحله، پیازچه زعفران شروع به بیدار شدن می‌کنند و رشد تیج‌ ها آغاز می‌شود.

دقت داشته باشید که باید از رشد تیج‌ های ضعیف جلوگیری نمود؛ این عمل توسط دست انجام می شود که علت آن جلوگیری از اتلاف انرژی اندوخته غذایی پیازچه و افزایش راندمان تولید این گیاه است.

از برداشت گل زعفران در محیط گلخانه خود لذت ببرید!

بعد از رشد تمامی پیازچه‌ ها دمای محیط را به 17 درجه سانتیگراد می رسانیم، این دما بهترین دما جهت گلدهی زعفران می‌ باشد. به محض روییدن اولین گل زعفران شروع به برداشت گل ها می‌ کنیم؛ این عمل از موقع ظاهر شدن گل به مدت 10 تا 15 روز ادامه دارد تا پیازچه، تمامی گل‌های خود را تولید کنند.

هر پیازچه ( پیاز چه 15 تا 20 گرمی ) در شرایط گلخانه به طور متوسط 12 تا 14 عدد گل تولید می‌ کند. اصلی‌ ترین سود یک گلخانه زعفران این است که شما بتوانید با انجام صحیح مدیریت کودی وزن پیاز های خودتان را به بیش از 30 گرم برسانید و این موضوع منجر به افزایش تعداد گل و در نهایت بازدهی کشت شما می‌ شود.

 

مرحله چهارم: انتقال پیازچه زعفران به زمین

بعد از برداشت گل باید هر چه سریعتر پیازچه ها به زمین از قبل آماده شده انتقال داده شود و در موقع انتقال به زمین  باید مواظب بود که به برگ های پیازچه آسیبی نرسد یا زیر خاک مدفون نشود. بعد از انتقال پیازچه‌ ها به خاک مراحل دیگر دقیقا شبیه کشت خاکی انجام می شود و عناصر ریز مغذی و دیگر عناصر مورد نظر گیاه توسط آبیاری و محلول پاشی در اختیار گیاه قرار داده می شود.

خیلی از علاقمندان فکر می کنند که برای کشت زعفران گلخانه ای فقط به یک سالن نیاز است، در صورتی که این اصلا درست نیست. شما باید حتما یک زمین کشاورزی داشته باشید تا بعد از اتمام گلدهی زعفران، پیاز ها را به مزرعه انتقال دهید.

مزایای کشت زعفران گلخانه ای

1. تسهیل و کاهش ریسک برداشت زعفران
2. کم هزینه بودن تولید نسبت به میزان برداشت
3. نیاز کم به آب
4. بالا بودن عیار زعفران تولیدی و بالا بودن کیفیت ظاهری زعفران
5. کنترل رشد پیازچه ها توسط تنظیم نمودن رطوبت، دما و نور ورودی به محیط گلخانه

طبق بررسی هایی که توسط تکنسین های متخصص آزمایشگاه صورت‌ گرفته است، عیار زعفران (کروسین) کشت شده در گلخانه حداقل 265 می باشد، در صورتی که زعفران با عیار تولیدی 320 هم در این محیط به چشم می خورد. عیار زعفران یکی از مهمترین فاکتور ها برای خرید زعفران به شمار می‌ رود.

اولین گام برای شروع عملی کشت زعفران گلخانه ای چیست؟

اولین گام برای شروع عملی کشت بدون خاک زعفران این است که آموزش خود را در رابطه با این نوع از کشت کامل کنید. شما با خواندن مطلب بالا قدری با فضای کاری کشت گلخانه‌ ای آشنا شدید اما این کافی نیست و باید برای ادامه کار آموزش بیشتری ببینید. ما برای شما یک دوره‌‌ی آموزش مقدماتی کشت زعفران گلخانه‌ای را به صورت رایگان آماده کرده‌ ایم تا فرایند آموزش شما کامل‌ تر شود.

برای مشاهده دوره‌ی رایگان آموزش کشت گلخانه‌ ای زعفران از لینک زیر استفاده کنید.

دوره مقدماتی آموزش کشت زعفران گلخانه‌ ای رایگان

 

دوره‌ی فوق بر اساس تجربیات چندین ساله تیم ماه‌چین و تحقیقات مراکز علمی تولید شده است. لطفا از آن به خوبی استفاده کنید و در صورت نیاز به دیگر دوستان خود نیز هدیه دهید. چرا که با ارزش‌ ترین نوع هدیه، علم و دانش است.