یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از زعفران آنتی اکسیدان های موجود در زعفران است. زعفران در کنار دارا بودن عطر و طعمی بی‌نظیر دارای مقادیر قابل قبولی از آنتی اکسیدان‌ها می‌باشد و همین عامل موجب شده تا قسمت‌های مختلف زعفران از قبیل کلاله و گلبرگ آن به عنوان اهداف دارویی ودرمانی قابل اعتمادی شناخته شوند.
آنتی اکسیدان های موجود در زعفران در کنار دیگر میوه‌ها و مواد طبیعی میتوانند تا حدی عوارض حاصل از سبک زندگی نامناسب امروزی ما و همچنین اثرات و عوارض ناشی از فرایند پیری را خنثی و یا به تعویق بیندازند.
در بحث تبادلات و واکنش‌های بدن دو ماده اصلی به نام‌های رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها وجود دارند. آنتی اکسیدان ها و رادیکال‌های آزاد دو مفهوم متضاد یکدیگر هستند و مواد و مولکول‌هایی که در این دو قالب قرار می‌گیرند اثر خنثی‌کنندگی بر روی یکدیگر دارند.
رادیکال‌های آزاد ترکیباتی هستند که در اتم خود یک الکترون کم‌تر دارند و باید به نحوی این کمبود الکترون خود را جبران کنند تا پایدار شوند. رادیکال های آزاد در بافت‌ها می‌چرخند و تلاش می‌کنند تا الکترون مورد نظر خود را از یک‌جایی تامین کنند. هر مولکولی که الکترون خود را به رادیکال آزاد بدهد ناپایدار می‌شود و خودش از کار می‌افتد.
به طور مثال رادیکال آزاد H2O2 برای اینکه پایدار شود باید یک الکترون بگیرد. این مولکول به هر نحوی شده این نقص الکترونی خود را جبران می‌کند. اگر این کمبود از نقاط حساس و حیاتی بدن مانند ماده ژنتیک سلول‌ها تامین شود آسیب‌های جبران ناپذیری به سلول وارد می‌شود.
رادیکال‌های آزاد به صورت طبیعی و طی واکنش‌های متابولیکی در بدن تولید می‌شوند و به‌وسیله آنتی اکسیدان‌های طبیعی موجود در بدن نیز خنثی می‌شوند. اما برخی از عادت‌های ناسالم غذایی و سبک غلط زندگی می‌تواند منجر به افزایش سطح رادیکال‌های آزاد شده و در نهایت منجر به آسیب‌های شدیدی مانند سرطان شود.
در مقابل رادیکال‌های آزاد آنتی اکسیدان‌ها را داریم که با یک الکترون اضافی در مدار آخر اتم خود میتوانند کمبود الکترون موجود در رادیکال‌های آزاد را جبران کرده و به نوعی آن‌ها را خنثی کنند. در بدن ما و به طور طبیعی میزان مناسبی از آنتی اکسیدان‌ها تولید می‌شود و میتوانند به خوبی رادیکال‌های آزاد تولید شده را خنثی کنند.
پس آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که برخلاف رادیکال های آزاد یک الکترون اضافی دارند و برای پایدار شدن نیاز دارند تا الکترون اضافی خود را از دست بدهند و چه مولکولی بهتر از رادیکال‌های آزاد برای آزاد شدن این الکترون اضافی. پس بدین صورت هر دو مولکول پایدار خواهند شد.
به طور طبیعی و در سنین جوانی میزان رادیکال‌های ازاد و آنتی اکسیدان های موجود در بدن ما برابر است و مشکلی از بابت رادیکال‌های آزاد وجود نخواهد داشت. اما در صورتی که برخی عوامل برهم زننده این تعادل فعال شوند و منجر به افزایش رادیکال‌های آزاد و یا کاهش آنتی اکسیدان‌ها شوند اتفاقات ناخوشایندی برای بدن ما رخ خواهد داد.
همان طور که گفتیم اگر میزان تولید رادیکال‌های آزاد افزایش پیدا کند و یا اینکه میزان تولید آنتی‌اکسیدان‌ها کاهش پیدا کند تعادل بین این دو ماده برهم خواهد خورد. برخی از موارد برهم زننده‌ی این تعادل به شرح زیر است:
افزایش رادیکال‌های آزاد در بدن انسان اثرات بسیار مخربی دارد. این اثرات مخرب ناشی از تاثیر این رادیکال‌های آزاد بر روی قسمت‌های مختلف سلول مانند غشا، پروتئین‌ها و ماده ژنتیک سلولی می‌باشد.
اصلی‌ترین تاثیر رادیکال‌های آزاد بر روی ماده ژنتیک و مکانیسم‌های کنترلی تکثیر سلول می‌باشد. رادیکال‌های آزاد میتوانند با اثر بر روی این مکانیسم‌های کنترلی منجر به از بین رفتن این مکانیسم‌ها و سرطانی شدن سلول‌ها بشوند.
از طرفی دیگر رادیکال‌های آزاد حاضر در پوست میتوانند منجر به تخریب لایه‌های اسکلتی و حفاظتی پوست شده و منجر به ازبین رفتن ساختار پوست و چروکیدگی و از بین رفتن شفافیت پوست شوند.
همچنین رادیکال های آزاد میتوانند منجر به تخریب بافت‌های مختلف و حیاتی موجود در بدن و کاهش عملکردهای آنان شوند. بافت‌هایی مانند کبد، کلیه، پانکراس و غدد در معرض خطر مستقیم هستند.
یکی از راهکارهای ما برای مقابله با افزایش روزافزون رادیکال‌های آزاد و اثرات آن‌ها افزایش میزان آنتی اکسیدان های بدن است. آنتی اکسیدان های موجود در زعفران یکی از بهترین گزینه‌های ما برای نجات بدن از این خطر بالقوه و مهلک است.
آنتی اکسیدان های موجود در زعفران به دو دسته کلی ترکیبات فنولی و ترکیبات فلاونوییدی تقسیم می‌شوند و بیشترین میزان حضور این مواد در قسمت کلاله (قسمت قرمز رنگ) زعفران می‌باشد. در هر گرم از زعفران 6.43 میلی‌گرم ترکیبات فنولی و 1.33 میلی‌گرم ترکیبات فلاونوییدی وجود دارد.(1)
اگر بخواهیم به برخی از آنتی اکسیدان های موجود در زعفران اشاره کنیم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
اغراق نکرده‌ایم اگر بگوییم که فواید و خواص اصلی زعفران ناشی از همین آنتی اکسیدان های موجود در زعفران است. برخی از فواید زعفران که به واسطه آنتی اکسیدان های موجود در زعفران حاصل می‌شود به شرح زیر است:
یکی از مکانسیم های اصلی عوارض جانبی داروها عمکلرد اکسیداتیو و افزایش رادیکال‌های آزاد حاصل از مصرف آن‌ها می‌باشد که آنتی اکسیدان های موجود در زعفران میتوانند این فرایند را خنثی کنند.
نتیجه اینکه موارد زیادی وجود دارند که میتوانند منجر به افزایش رادیکال‌های آزاد بدن ما شوند و اصلی‌ترین راه مبارزه با رادیکال‌های آزاد حذف همین عوامل اولیه هستند. اما راه دیگری نیز برای مبارزه با رادیکال‌های آزاد وجود دارد و تغذیه با مواد حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها یکی از مهم‌ترین آن‌هاست.
زعفران می‌تواند به عنوان یک ماده خوراکی مفید بخش قابل توجهی از نیاز بدن ما به آنتی اکسیدان‌ها را تامین کرده و ما را از عوارض ناشی اشباع بدن با رادیکال‌های آزاد ایمن کند.
یادداشت نویسنده: آنتی اکسیدان های موجود در زعفران می‌تواند بخشی از نیاز بدن به آنتی اکسیدان ها را تامین کرده و سلامت جسمی و روحی ما را تا حد زیادی بهبود ببخشد. اما چیزی که مسلم است این است که تنها مصرف زعفران برای تامین کامل سلامتی شما کافی نیست و باید در سبک زندگی خود بازنگری جامعی داشته باشید. سلامت و شاد باشید.
۰۹۱۰-۸۶۷۴۶۸۸
شاید این مقالات رو هم دوست داشته باشی!
برای مصرف زعفران استاندارد های متفاوتی وجود دارد، از قبیل مصرف زعفران در هر نوبت، مصرف روزانه زعفران، ...
مطالعه مطلب ...ما در این مقاله سعی داریم تا برترین مناطق ایران را که بهترین زعفران ایران و جهان را ...
مطالعه مطلب ...تاثیر زعفران بر جنسیت جنین! آیا این موضوع حقیقت دارد؟ تحقیقات و آزمایشات بسیار زیادی در رابطه با ...
مطالعه مطلب ...زعفران ادویه ای خوشبو، خوشرنگ و درمانگر است که قدمتی طولانی در صحنه‌ی تاریخ دارد. محققین ، تاریخچه ...
مطالعه مطلب ...