مراحل آماده سازی گلخانه زعفران

مراحل آماده سازی گلخانه زعفران به منظور انجام کشت گلخانه‌ای شامل کارهایی است که ما باید پیش از شروع فرایند کشت انجام بدهیم تا ریسک زمان و شرایط محیطی را کاهش دهیم و بتوانیم به بیشترین بازدهی از کشت گلخانه‌ای خود برسیم.

مراحل آماده سازی گلخانه زعفران با انتخاب مکان مناسب کشت آغاز می‌شود و با خرید پیاز زعفران، انبار داری و کشت پیازها ادامه پیدا می‌کند. پس از اینکه کشت پیازها به اتمام رسید باید با تنظیم دما و رطوبت اقدام به تحریک جوانه‌زنی و رشد جوانه‌ها بکنیم و سپس منتظر گل‌دهی پیازها بمانیم.

پس از اتمام فصل برداشت و پایان برداشت زعفران باید پیازها را به زمین انتقال دهیم تا فرایند تکثیر و رشد پیازها انجام شود. در این مرحله این ما هستیم که با آبیاری زمین و تغذیه پیازها با کودهای کشاورزی اقدام به درشت کردن و تکثیر پیازها می‌کنیم.

مراحل آماده سازی گلخانه زعفران

گام اول: انتخاب مکان مناسب گلخانه زعفران

انتخاب مکان مناسب جهت کشت زعفران گلخانه‌ای یکی از مهم‌ترین مراحل آماده سازی گلخانه زعفران است و باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم. مکان مناسب گلخانه زعفران باید دارای برخی ویژگی‌های خاص باشد که برخی از آن‌ها به شرح زیر می‌باشد:

• مکان گلخانه باید عاری از آلودگی و بیماری باشد
• گلخانه کشت زعفران باید دارای نور غیر مستقیم و پنجره بزرگ باشد (در صورتی که نور نداشته باشیم باید به صورت مصنوعی اقدام به نور پردازی کنیم)
• مکان کشت گلخانه‌ای باید به منظور کمک به کنترل دما، رطوبت و تهویه دارای پنجره باشد

گام دوم: آماده‌سازی تجهیزات کشت گلخانه‌ای

یکی دیگر از مراحل آماده‌ سازی گلخانه زعفران فراهم آوردن تجهیزات لازم برای تنظیم دما و رطوبت در گلخانه زعفران است. به بیان دیگر برای اینکه خواب تابستانی پیازها را شکسته و آن‌ها را آماده جوانه‌زنی و گلدهی کنیم باید شرایط دمایی و رطوبتی خاصی را مهیا کنیم.

برخی از تجهیزات کشت گلخانه‌ای به شرح زیر می‌باشد:

• رطوبت‌ساز و یا مه‌پاش (توصیه ماه‌چین به شما استفاده از مه‌پاش است)
• کولر
• بخاری
• فن تهویه هوا
• دستگاه‌های سنجش دما و رطوبت
• ابزار نورپردازی در صورت نبود نور طبیعی خورشید

گام سوم: خرید پیاز زعفران گلخانه‌ای و انبارداری

یکی از مراحل آماده سازی گلخانه زعفران به منظور کشت زعفران گلخانه‌ای خرید پیاز زعفران گلخانه‌ای می‌باشد. برای خرید پیاز زعفران گلخانه‌ای می‌توانیم از خرداد ماه تا اوایل مردادماه اقدام به خرید پیاز زعفران کنیم. برای خرید پیاز زعفران گلخانه‌ای باید به موارد زیر دقت کنیم:

• پیاز زعفران درشت و بالای 15 گرم باشد
• پیاز زعفران فاقد هرگونه آلودگی باشد
• پیاز در زمان مناسب خریداری شود

پس از خرید پیاز گلخانه‌ای در خردادماه باید پیاز را تا اوایل شهریورماه در محلی کاملا خنک و به دور از نور خورشید نگه‌داری کنیم. در این مرحله پیازها باید بدون خاک باشد و در دمای حدودی 25-27 درجه نگه‌داشته شود تا خواب تابستانی پیاز شکسته نشود. همچنین ما باید در انتهای این مرحله و در حین انتقال به گلخانه اقدام به ضدعفونی کردن پیاز‌های زعفران بکنیم.

خرید پیاز زعفران گلخانه‌ای

گام چهارم: آماده کردن سبدها جهت کشت پیازها

پس از اینکه پیاز گلخانه‌ای را تهیه کرده و به انبار منتقل کردیم باید اقدام به آماده کرده طبق‌ها و ستون‌های نگه‌دارنده کشت گلخانه‌ای زعفران بکنیم. طبق‌ها می‌توانند از جنس چوب، پلاستیک و یا هر متریال دیگری باشد و برای ساخت ستون‌های نگه‌دارنده هم می‌توانید از داربست، قوطی، چوب و غیره استفاده کنید.

عرض و طول طبق‌ها باید در ابعاد 1 متر در 1 متر باشد. اینکه شما از چه متریالی برای ساخت طبق‌ها و ستون‌های نگه‌دارنده استفاده می‌کنید بستگی به امکانات و ابزار شما دارد. همان‌طور که گفتیم جنس طبق‌ها می‌تواند چوبی و یا پلاستیکی باشد.

پیشنهاد ما در این‌جا استفاده از طبق‌های چوبی می‌باشد. طبق‌های چوبی طول عمر بیشتری دارند و می‌توانند در کنترل دما و رطوبت محیط ما را یاری دهند. این طبق‌های چوبی می‌تواند با جذب رطوبت محیط و ایجاد ساختاری پویا در کاهش دمای محیط بسیار موثر باشند. جنس چوب نیز می‌تواند چوب روس، سفید و یا صنوبر باشد.

گام پنجم: مراحل کشت و برداشت زعفران گلخانه‌ای

در این مرحله از مراحل آماده سازی گلخانه زعفران باید تجهیزات را به گلخانه منتقل کرده و سبدها را آماده انتقال پیازها به گلخانه کنیم. انتقال پیازها به محیط گلخانه در اوایل شهریورماه انجام می‌شود و در یک بازه زمانی یک‌ماهه باید شرایط دمایی و رطوبتی را مهیا کنیم که پیازها از خواب بیدار شده و وارد فاز جوانه‌زنی شوند.

در مرحله بعد که در حوالی مهرماه انجام می‌شود جوانه‌ها رشد خواهند کرد. در این مرحله ما دو نوع جوانه خواهیم داشت نوع اول جوانه‌های اصلی هستند که سرعت رشد و اندازه‌ی درشت‌تری دارند و نوع دوم جوانه‌های جانبی هستند که قطر و طول کوتاه‌تری نسبت به جوانه‌های اصلی دارند و باید حذف بشوند.

حذف جوانه‌های جانبی در این مرحله منجر به تقویت جوانه اصلی و افزایش کیفیت گل و میزان گلد‌هی زعفران گلخانه‌ای می‌شود. مرحله سوم فرایند کشت گلخانه‌ای زعفران نیز به تولید و رویش گل‌ها اختصاص می‌یابد. این مرحله 15 تا 20 روز به طول می‌انجامد و در آبان‌ماه اتفاق می‌افتد.

گام ششم: آماده سازی زمین برای انتقال پیاز بعد از برداشت زعفران

هنگامی که برداشت گل زعفران به پایان می‌رسد نوبت به آن می‌رسد که پیازها را به زمین منتقل کنیم تا فرایند تغذیه و تکثیر آن‌ها به خوبی انجام شود. به ازای هر تن پیاز زعفران به حدود 800 تا 1000 متر زمین نیاز خواهیم داشت. البته با توجه به شرایط آب و هوایی روش‌های متفاوتی برای انتقال پیاز از گلخانه به خاک وجود دارد.

در این مرحله ما می‌توانیم تصمیم بگیریم که پیازهایمان درشت‌تر شوند و یا اینکه به تعداد بیشتری تکثیر شوند و این کار را باید به‌ وسیله کنترل تعداد جوانه‌های پیاز انجام دهیم. پس از انتقال پیاز به زمین باید اقدام به آبیاری و مدیریت کودی زمین بکنیم تا پیازهای ما افزایش وزن و تکثیر خوبی را داشته باشند.

خرید کود زعفران و برنامه کودی

به طور مثال می‌توانیم با حذف جوانه‌ها و نگه‌داشتن یک جوانه اصلی پیاز را در جهت افزایش وزن قرار دهیم و از تکثیر بی‌رویه و تولید پیازهای کوچک و بی‌ثمر جلوگیری کنیم. با این روش پیاز 15 گرمی ما می‌تواند تا 30 گرم افزایش وزن داشته باشد.

مواردی که اشاره کردیم بخشی از مراحل آماده سازی گلخانه زعفران بود که باید در زمان مناسب انجام شوند تا بازدهی گلخانه زعفران ما در بالاترین حد ممکن قرار بگیرد. به عبارت دیگر در صورتی که شما در ابتدای راه شروع کشت گلخانه‌ای زعفران قرار دارید باید این موارد را در نظر خود داشته باشید و در زمان مناسب عملکرد مناسب را داشته باشید.

محمد جواد قیطاسی
نویسنده و هم‌بنیانگذار ماه چین

همیشه آرزو داشتم یک منبع آموزشی جامع زعفران وجود داشت تا علاوه بر یادگیری ساده تر صنعت زعفران، از پیشنهادات آموزشی و دنیای جدید آن استفاده میکردم. آن آرزو، اکنون، “ماه چین” نام دارد.