آفات زعفران و بیماری ها از جمله مشکلات اغلب مزارع زعفران است. البته که با پیشگیری و حتی درمان به موقع میتوان این مشکل را به کل حل کرد. مبارزه با آفات زعفران و بیماری های مزارع زعفران بخش مهمی از کشت زعفران است. به نحوی که با کوچک ترین اهمال کاری در این مورد از کاشت زعفران، ضررهای جبران ناپذیری متوجه مزرعه شما خواهد شد که جبران آن گاهی سخت و گاهی غیرممکن است.
شناخت آفات و بیماریهای رایج زعفران و روش مبارزه با آنها یکی از مهم ترین اطلاعاتی است که هر کشاورزی باید قبل از کاشت زعفران بداند. در این مقاله انواع آفات زعفران و بیماری ها را معرفی میکنیم و بهترین راه پیشگیری و درمان را با شما در میان میگذاریم.
گیاه زعفران هم مانند هر گیاه دیگری، دارای آفات و بیماری های خاص خود است. با تشخیص زود هنگام و پیشگیری به موقع میتوان از آسیبهای مالی و از بین رفتن کامل مزرعه زعفران جلوگیری کرد. روش های مبارزه و پیگیری از آفات زعفران و بیماری ها متنوع بوده که در ادامه به آن می پردازیم.
آفات شایع مزارع زعفران شامل: موش، خرگوش، خارپشت و کرم است.
موش یکی از خطرناک ترین آفات زعفران است؛ در صورتی که با آن مقابله نکنید سال به سال ضررهای بیشتری به مزرعه شما خواهد زد.
موشهای جونده علاوه بر تغذیه از پیازها، آنها را جابجا میکنند؛ یکی از راه های تشخیص حضور موش در مزرعه گل ندادن یک قسمت از مزرعه و خالی شدن آن قسمت است؛ در واقع موش ها پیازهای زعفران را در یک قسمت از مزرعه انبار میکنند.
بهترین راه های مبارزه با موش پیشگیری از ورود موش به مزرعه میباشد. برای مقابله با موش باید مدام مزرعه را سرکشی کنید و باتوجه به اینکه زاد و ولد موش سریع و زیاد است، باید با مشاهده اولین نشانه های حضور موش مبارزه را شروع کنید.
در صورتی که موش به مزرعه راه پیدا کند متاسفانه تنها راه مبارزه با آن از بین بردن آن است. برای از بین بردن موش ها میتوانید از دود اگزوز یا کپسول گاز خانگی استفاده کنید؛ به این صورت که تمامی سوراخ های موش را مسدود کنید و تنها یک سوراخ باقی بگذارید سپس شلنگ گاز یا دود اگزوز را داخل سوراخ موش وصل کنید تا موش ها خفه شوند.
استفاده از گندم های سمی دارای سیانو در سطح مزرعه، پفک آغشته به سیانور و سموم شیمیایی از جمله روش های رایج برای از بین بردن موشها میباشند. به ازای هر 5 کیلوگرم گندم، 2 گرم سیانور و 100گرم روغن نیاز دارید.
یکی دیگر از آفات زعفران، خرگوش است. خرگوش برگهای سبز زعفران که از معدود سبزی های زمستان است؛ را میخورد و حتی پیاز را از زمین خارج میکند.
برای مقابله با خرگوش میتوانید مزرعه را حصار کشی یا تلهگذاری کنید. تلهگذاری با طعمههای مسموم انجام میشود و یا میتوان از برخی مواد دور کنند حیوانات مانند آربین نیز استفاده کرد. آربین مادهایی است که بوی نامناسبی در هوا پخش کرده و حیوانات خونگرم را فراری میدهد.
خارپشت یا جوجه تیغی (تشی) جز آسیبهای غیر شایع مزرعه و آفات زعفران است. خارپشت با خارج کردن پیاز زعفران از زمین به مزرعه آسیب میزند.
روش مبارزه
در برخی مناطق از محلول کلروپیکرین برای مبارزه با آفات زعفران استفاده میکنند. همه سوراخ های لانه خارپشت رو مسدود کرده و در یکی از آنها چوبی با طول دو متر که سر آن پنبه آغشته به کلروپیکرین است را به داخل لانه میبرند؛ گاز متساعد شده از این محلول سبب از بین رفتن این آفت میشود.
نکات مهم:
کرم پیازخوار همانطور که از نامش پیداست به پیاز زعفران حمله کرده و به آن آسیب میزند. این موجود سفید رنگ است و در زیرخاک فعالیت خود را انجام میدهد.
علائم: خشک و زرد شدن ناگهانی برگ های زعفران و ضعیف شدن زعفران از جمله نشانه های خسارت این آفت است.
روش مبارزه: برای مقابله با این آفت راهی جز استفاده از سمهای مخصوص موجود در بازار نیست.
یکی دیگر از آفات زعفران، تریپس بنه است. این آفت از آغاز فصل رویش زعفران تا اواخر آن به برگهای زعفران حمله میکند. تا وقتی که برگهای زعفران سبز باشد از جمعیت بالایی برخوردار است. خسارت این آفت به برگهای زعفران به صورت پیدایش نقاط زرد تا سفید رنگ بر روی برگهای زعفران است. برگهایی که زودتر زرد میشوند آلودهتر از بقیه هستند.
این آفت به طور مستقیم باعث کاهش محصول زعفران سال آینده میشود. جمعیت این آفت در اواخر دوره رویش افزایش مییابد و همین دلیلی بر عدم مبارزه شیمیایی با این آفت است.
کنه و انواع مختلفی از قارچها از جمله عوامل بیماریزا شایع پیاز زعفران هستند. یکی از اعوامل بیماریزایی در برگ های زعفران باکتری است که در ادامه با آن آشنا میشوید.
کنه در مزارعی که سابقه کشت طولانی مدت دارند مشاهده میشود.
کنه جانداری بسیار کوچک بیضی شکل، تیره رنگ و دارای پاهای کوتاه و پرزدار است. کنه به پیاز زعفران حمله میکند و باعث ایجاد لکه های سیاه و پوسیدگی پیاز زعفران و همچنین باعث ضعیفتر شدن زعفران میشود.
خوشبختانه آلودگی کنه از پیاز مادری به پیازهای دختری منتقل نمیشود. بنابراین پیازهای دختری تازه تکثیر شده، سالم هستند. برای درک بهتر این موضوع ویدیو زیر را مشاهده کنید.
بیماریهای قارچی زعفران شامل زوال پیاز زعفران و سیاهک میباشد.
بيمارى زوال مزرعه زعفران به دلیل وجود قارچ ريزوکتونيا در پيازهای زعفران پدیدار میشود. اين نوع از قارچ ها ابتدا به سطح پيازهای زعفران حمله کرده و تمامی سطح پیاز پر از لکه های سرخ رنگ می شود و پس از گذشت زمان کوتاه، به تدریج وارد خود پیاز زعفران می شوند.
نتیجه نفوذ اين قارچ ها به داخل پياز زعفران باعث ایجاد برآمدگى هایى در سطح پیاز، پوسيدن پیاز و خشک شدن برگ های گیاه مىشود. توجه داشته باشید که این بیماری میتواند خسارت های غیر قابل جبرانی به مزرعه شما وارد کند؛ بنابراین هر چه سریع تر باید آن را شناسایی کرده و با آن مقابله کنید.
عامل بیماری سیاهک زعفران قارچ فوماگو است که با وارد شدن به مزرعه زعفران پیازها را درگیر بیماری سیاهک میکند. این بیماری ابتدا از برگ ها شروع شده و در نهایت به پیازهای زعفران انتقال پیدا میکند. از علائم این بیماری، پدیدار شدن لکه های قهوه ای ریز بر روی برگ های گیاه، پوسیده و له شدن برگ ها و سپس پیازهای زعفران و در موارد بسیار حاد و شدید نابودی کل پیاز های زعفران میشود.
دو عامل رطوبت و گرما علل اصلی رشد کنه و قارچ در پیاز زعفران هستند. با کنترل شرایط محیطی(دما و رطوبت) میتوانیم تا حد زیادی از ابتلا پیازها به این دو بیماری جلوگیری کنیم.
یکی از راه های جلوگیری از قارچ و کنه عدم آبیاری مزرعه در تابستان و نرسیدن رطوبت به پیازها در این فصل است.
علل ایجاد بیماری زردی برگ های زعفران، باکتری بورخلدریا گلادیولی است. بعد از برداشت گل، حفظ سبزینگی مزرعه و برگها برای ما اهمیت ویژهای دارد؛ چون بعد از برداشت از طریق برگ ها مواد مغذی را به پیاز میرسد. پیاز مادری که تغذیه و تقویت میشوند، پیازهای دختری درشت تری تولید میکند که این موارد در نهایت در عملکرد و گلدهی مزرعه در سال آینده تاثیر مثبتی دارند.
برای انتقال این بیماری چندین روش وجود دارد که شایع ترین آن ها انتقال این بیماری از طریق پیازهای آلوده و ضدعفونی نشده، آبیاری مزرعه با استفاده از آب آلوده و خاک آلوده است.
عامل شیوع این بیماری در مزرعه زعفران به طور کامل شناخته نشده است اما با توجه به سایر بیماری های زعفران اصلی ترین دلیل بیماری های زعفران باکتری ها و قارچ ها هستند که به طور کامل در صورت جلوگیری و کنترل نکردن مزرعه زعفران را درگیر خود میکنند.
از علائم این بیماری کوچک شدن پیاز های زعفران، کاهش میزان گل دهی مزرعه، ایجاد ورم و تورم در سطح پیازهای زعفران، کوتاه تر شدن و رشد نکردن برگ های زعفران مشاهده شده است.
به دلیل کاهش مواد غذایی ضروری و مغذی لازم جهت رشد زعفران ممکن است گیاه زعفران ضعیف شده و باروری کمتری را از خود بروز دهد. با این که ضعیف شدن گیاه بر اثر یک نوع آفت یا بیماری نیست؛ اما به کاهش مستقیم محصول زعفران میانجامد پس باید با آن مقابله کرد.
برای مبارزه با علفهای هرز مزرعه میتوانید از روشهای فیزیکی (دست، بیلچه و یا سایر ادوات کشاورزی) و روشهای شیمیایی (سموم) استفاده کنید. امروزه روشهای فیزیکی روش بهتری محسوب میشوند.
برای مقاله با تضعیف گیاه و برای تقویت آن از کوددهی و محلولپاشی مزرعه به صورت منظم و اصولی استفاده میشود(کودهای دارای آهن، فسفات، ازته).
مسلما آفات زعفران و بیماریهای دیگری نیز برای مزرعه زعفران وجود دارد که با رعایت برخی نکات اولیه و اصولی میتوان تا حد زیادی مزرعه را از آن ها مصون داشت. همان طور که اشاره کردیم برخی اقدامات نظیر انتخاب پیاز مناسب و ضدعفونی کردن صحیح پیاز زعفران و عمق مناسب کاشت زعفران برای جلوگیری از بیماریها در هنگام کاشت زعفران باید رعایت شوند.
اقداماتی مثل سرکشی مداوم به مزرعه، افزودن خاک در تابستان و عدم آبیاری مزرعه در تابستان مربوط به مراحل پس از کشت زعفران است.
شما با رعایت این نکات ساده میتوانید علاوه بر اینکه مزرعه خود را در مقابل برخی از آفات و بیماریها بیمه میکنید و از کاهش بازدهی زعفران خود نیز جلوگیری کنید.
کود آهن برای زعفران و اکثر گیاهان، از جمله ضروری ترین کودها میباشد. باتوجه به اینکه درصد بالایی ...
بیشتر بخوانیدفقط یک آفت ریز می تونه تمام زحمت چند ساله مزرعه زعفران رو نابود کنه! کنه پیاز زعفران ...
بیشتر بخوانید
17 شهریور, 1403
علت سیاه شدن پیاز زعفران چیست سال قبل کشت نمودم امسال یک قسمت پایینی زمین پیازها پوسیده و سیاه شده و روش جلوگیری آنرا اگه بیان کنید ممنون میشم
21 شهریور, 1403
سلام و درود به شما
سیاه شدن پیاز زعفران مشکلی رایج در کشت این گیاه است که دلایل مختلفی میتونه داشته باشه و منجر به کاهش عملکرد و کیفیت محصول بشه
یکی از شایعترین دلایل سیاه شدن پیاز، ابتلا به بیماریهای قارچی مثل سیاهک زعفران است. این قارچها ابتدا به برگها حمله و سپس به پیاز گسترش پیدا میکنه.
برخی آفات مانند کنهها و نماتدها نیز میتونن به پیاز زعفران آسیب بزنن و باعث سیاه شدن باشن
خاکهای سنگین، زهکشی ضعیف، کمبود مواد غذایی و شوری خاک از جمله عوامل محیطی هستن که به پیاز زعفران آسیب میزنن و باعث پوسیدگی پیاز هستن .
آبیاری بیش از حد یا کمبود آب میتونه به ریشهها و پیاز زعفران آسیب برسونه و شرایط رو برای رشد قارچها و سایر عوامل بیماریزا فراهم کنه.
در کل با شناخت از این بیماری ها و پیشگیری میتونید مزرعه رو از این مشکلات احتمالی حفظ کنید با مطالعه و آموزش
17 فروردین, 1402
با عرض سلام وخسته نباشید خدمت شما چند جا از زمین ما علفهای زعفران خشک شده درصورتی که این موقع ازسال ک هنوز فصل رشده نباید ای طوری بشه پیاز هاشو ک در میاریم از خاک پیازهای دختری سالم بظر میرسه وفقط علفای زعفران خشک شده کود سفید زدم نمی تونه از اون کودها باشه یا دلیل دیگه دارد راهنمای بفرماید ممنون
15 فروردین, 1403
سلام وقت بخیر برگ ها خزان زود رس گرفتند باید به موقع و به اندازه آبیاری می کردید کود سفید هم اصلا استفاده نکنید
کود های زاج آب و محلول پاشی رو هر ساله انجام بدید
9 دی, 1401
سلام امسال زعفران کاشتم ازپیاز زمین قبلی خودم قارچ و کنه دارد بامحلول پاشی خوب می شه یا زمین آب بدم الان زمین زعفران تازه آب دادم
21 فروردین, 1402
وقت بخیر با پیار ها رو ضد عفونی میکردید بعد کشت میکردید
21 آذر, 1401
سلام ،خیلی مفیدوآلی تشکر
16 اسفند, 1401
ممنون از نظرتون
24 آبان, 1401
عزیز خیلی از مقاله جامع وگیرا همینطور کاربردیتون ممنون هستم .درپناه حق پیروز باشید
24 فروردین, 1402
خیلی مچکرم از نگاهتون به مطالب
17 آبان, 1401
سلام زمین با کشت 4ساله دارم اکثر پیازها غده ریزی ب شدت داشته وهمچنین روی غده ها علایمی سوراخ شده وتیره شده میباشد ک سبب شده میزان گل دهی ب شدت باتوجه ب جوان بودن پیاز کاهش یابد ب نظر شما راهکارجهت کنترل افاتش هس، اکنون درزاچ اب استفاده بشه باتشکر درضمن از اب تابستان ب هیچ وجه استفاده نکردم تا ب کنون
4 اردیبهشت, 1401
سلام وقتی یک پیازی پیاز دیگری رو تکثیر می کنه به هم می چسبن وما باید انهارا از هم جدا کنیم یا همین جوری بکاریم
9 اسفند, 1401
وقت بخیر باید 7 سال بعد از کشت زمانی که پیاز زعفران رو به زمین دیگه انتقال میدید باید پیاز ها رو جدا کنید
4 اردیبهشت, 1401
سلام یعنی لازم نیست که ما این بیماری هارو ازبین ببریم خودش ازبین می رود
4 اردیبهشت, 1401
خیر خودتون باید از بین ببرید با استفاده از آفت کشت ها
28 مهر, 1400
سلام ما زعفران باسال کشت۴ ساله هست از برج ۵ امسال بیستم اب اول دادیم ۳ ابم دادیم علف هاشم خیلی بزرگ شده از بیست یکم امسال نشون کرده وامروز ۱ کیلو گل داده شما میگین گل میده
9 مرداد, 1401
میزان آبیاریتون زیاده تابستون هم آبیاری نکنید بهتره رشد کردن برگ ها هم طبیعیه میزان کشتتون چقدر هستش؟
2 فروردین, 1399
از زحمات شما بابت تهیه این مطالب مفید متشکرم
23 فروردین, 1403
سلام وقتتون بخیر
ببخشید تو مزرعه زعفران ما کرم مفتولی افتاده…
چکار باید کرد؟
1 خرداد, 1403
رم پیازخوار همانطور که از نامش پیداست به پیاز گیاه زعفران حمله سنگین کرده و به آن آسیب میزند. این موجود سفید رنگ است و در زیرخاک فعالیت خود را انجام میدهد. خشک و زرد شدن ناگهانی برگ های زعفران و و ضعیف شدن زعفران از جمله نشانه های این آفت است.
برای مقابله با این آفت راهی جز استفاده از سمهای مخصوص موجود در بازار نیست.
4 مهر, 1403
سلام وقتتون بخیرلطفا بفرماییدکه منبعتون درمورد کرم پیاز خوار ازکجاس من هرکجاکه پیگیری کردم درموردش اطلاعات کافی دستگیرم نشد.عامل بوجود اومدنش کجاش وچه نوع حشره ای هستش اگه عکس حشرش رو هم بزارین ممنون میشم
7 مهر, 1403
درود -بیماری ها و آفات به هر دلیلی میتونن در طول دوره ی کشت برای زعفران بوجود بیان-یکی از اصلیترین دلایل ایجاد کرم در مزارع زعفران، استفاده از کود دامی نپوسیده است.
این کود حاوی تخم حشرات مختلفی است که با آبیاری، در خاک فعال شده و به ریشه گیاهان حمله میکنند.
کشت مداوم زعفران در یک زمین بدون تناوب با سایر محصولات، باعث افزایش جمعیت آفات و بیماریها میشه
عدم تناوب زراعی باعث تجمع آفات در خاک شده و شرایط را برای تکثیر آنها فراهم میکنه
آبیاری بیش از حد یا کمبود آب میتونه شرایط رو برای رشد و تکثیر آفات مساعد کنه.
آبیاری بیش از حد باعث ایجاد رطوبت زیاد در خاک میشه و محیط مناسبی برای رشد قارچها و باکتریها فراهم میکنه.
برخی از شرایط آب و هوایی مانند گرم و خشک بودن هوا و کمبود بارندگی، باعث افزایش فعالیت آفات میشه.
علفهای هرز میتونن به عنوان میزبان واسط برای برخی از آفات عمل کنن و باعث گسترش آنها در مزرعه باشند